تحلیل عددی حفر تونل‏های بزرگ مقطع و ارزیابی اثرات زیست محیطی ناشی از افت سطح آب زیرزمینی (مطالعه موردی: تونل راه آهن کوهین محور قزوین- رشت)

امروزه یکی از چالش های مدیریت ایمنی فضاهای زیرزمینی در حال ساخت، جریان یافتن آب به داخل این تونل است. این موضوع یکی از مهم ترین مسائلی محسوب می شود که آثار مخربی بر روند عملیات حفر تونل و فعالیت های جنبی بعد از آن (نصب سامانه نگهداری) دارد؛ بنابراین محاسبه میزان نرخ نفوذ آب به داخل تونل به منظور پیش بینی تمهیدات ایمنی، قبل از شروع عملیات تونل زنی اهمیت بسزایی دارد. علاوه بر اثرات نامطلوب زیست محیطی ناشی از افت سطح آب زیرزمینی، رخ دادن پدیده نشست در سطح بالای تونل و سطح ایستابی و تغییر روند جریان آب زیرزمینی در منطقه، از جمله مواردی است که در صورت عدم توجه به آنها، حوادث و سوانح غیرقابل جبرانی اتفاق می افتد. بنابراین باید تمهیدات لازم برای کاهش وقوع این حوادث در نظر گرفته شود. در این پژوهش، اثرات نامطلوب زیست محیطی ایجاد شده در اثر حفر تونل راه آهن کوهین مورد بررسی قرار گرفته است که شامل نشست زمین در سطح ایستابی و تغییر در روند جریان آب زیرزمینی در منطقه می شود. راهکارهایی برای کاهش این اثرات ارائه شده است که می‏توان به بازیابی سطح آب زیرزمینی با استفاده از پوشش بتنی آب بند بدون انجام عملیات زهکشی و به کارگیری همزمان روش فورپولینگ اشاره کرد. به کارگیری این موارد، مستلزم استفاده از پوشش بتنی با خصوصیات مقاومتی بالا جهت تحمل فشار هیدرواستاتیکی آب جمع شده در پشت پوشش است.