تعیین اثربخشی رویکردهای مبتنی بر معنویت و مذهب بر میزان نشانه های افسردگی یک مطالعه متاآنالیز

افسردگی از بیماری های روانی بسیار شایع است. به منظور درمان و جلوگیری از عود مکرر این بیماری لازم است اطلاعاتی درباره روش های درمان و میزان تاثیری که این درمان ها دارند، کسب کرد. دراین باره، فراتحلیل با یکپارچه کردن نتایج حاصل از انجام دادن تحقیقات مختلف، میزان آثار روش های درمان را مشخص می کند. پژوهش حاضر نیز بر آن بود تا با استفاده از الگوی پژوهشی فراتحلیل، میزان اثرگذاری رویکردهای مبتنی بر معنویت و مذهب را بر کاهش نشانه های افسردگی بررسی کند.

کلیدواژه های جست وجو شده شامل درمان، روان درمانی، مداخله، روان درمانگری، آموزش، مشاوره، معنویت، معنوی، مذهبی، افسرده و افسردگی بود. ملاک های ورود برای فراتحلیل عبارت بودند از: 1.پژوهش ها به صورت آزمایشی و شبه آزمایشی باشد؛ 2. حداقل یک گروه آزمایشی وجود داشته باشد؛ 3.ابزارهای اندازه گیری از پایایی و روایی کافی برخوردار باشد؛ 4. موضوع پژوهش رویکردهای مبتنی بر مذهب و معنویت در افسردگی باشد؛ 5. بررسی در قالب پژوهش گروهی صورت گرفته باشد (موردی نباشد)؛ 6.مداخلات حضوری باشد (اینترنتی، تلفنی یا... نباشد). بدین منظور، سیزده پژوهش که از لحاظ روش شناختی موردقبول بود، انتخاب شد و فراتحلیل بر روی آن ها انجام گرفت. ابزار پژوهش عبارت بود از: چک لیست تحلیل محتوا و نرم افزار CAM2. 

یافته های پژوهش نشان داد اندازه اثر رویکردهای مبتنی بر مذهب و معنویت بر کاهش نشانه های افسردگی 0٫85 بود (0٫001>p) این اندازه اثر مطابق جدول کوهن در حد بالا ارزیابی شد.

با توجه به بافت فرهنگی و اجتماعی ایران، اندازه کارایی درمان های مبتنی بر معنویت و مذهب، در کاهش نشانه های افسردگی مشخص شد. بنابراین بهتر است درمانگران در درمان های خود بافت فرهنگی و مذهبی جامعه را نیز در نظر بگیرند.