پراکنش و تراکم جمعیت نماتد سیستی غلات در استان اردبیل

نماتدهای سیستی، گونه های Heterodera  از نماتدهای مهم انگل غلات هستند. نماتدهای سیستی، گونه های Globodera ، نیز از خطرناکترین آفت های سیب زمینی در جهان هستند. پایش مداوم این نماتدها برای پیشگیری از بروز خسارت آنها  ضروری است. این پژوهش برای  تعیین پراکنش و تراکم این نماتدها در استان اردبیل در شمال غربی ایران، که در آن  سیب زمینی در تناوب با غلات کشت می شود، انجام شد.

  یک صدودو نمونه خاک مزرعه های سیب زمینی حومه شهر های اردبیل، نیر و نمین در سال اول و 116 نمونه خاک مزرعه هایی که در تناوب با سیب زمینی زیرکشت گندم بودند، در سال دوم جمع آوری شدند. نمونه ها به آزمایشگاه منتقل و از نظر وجود نماتدهای سیستی پژوهش شدند. پس از جداسازی سیست ها، شناسایی گونه براساس مشخصات مرفولوژی و مرفومتری سیست و لاروها انجام گردید.

پژوهش نمونه های جمع آوری شده در هر دو سال نشان دهنده وجود نماتد سیستی غلات در بعضی نمونه ها بود، ولی نماتدهای سیستی سیب زمینی در هیچ یک از نمونه ها مشاهد نگردیدند. جمع بندی داده های ریخت شناسی و ریخت سنجی سیست های غلات جداسازی شده و مقایسه آن ها با کلیدهای معتبرشناسایی، منجر به تشخیص گونه Heterodera filipjevi گردید. میانگین سیست های دارای تخم و لارو در خاک های نمونه برداری شده در سال اول 76/0 و در سال دوم 11/0 در 100 گرم خاک بود. مزرعه های گندم حومه اردبیل بیشترین و مزرعه های حومه نیر کمترین درصد آلودگی به نماتد سیستی غلات داشتند.

یافته های این پژوهش نشان دهنده آلودگی بعضی مزرعه های گندم استان به نماتد  H. filipjevi  و عدم آلودگی مزرعه های سیب زمینی به نماتدهای سیستی بود.