معیارشناسی قرآنی مادری با تکیه بر مسایل نوپیدای پزشکی

نوبودن شیوه های تولیدمثل از یک سو و ترکیبی بودن نقش مادری برخلاف نقش پدری از سوی دیگر، تعیین نسب کودکان متولد از این شیوه ها را از جهت مادر، دشوار ساخته است؛ چرا که نقش مادر فقط در تلقیح، خلاصه نشده، بلکه پرورش جنین در رحم و وضع حمل نیز بر عهده اوست. بر این پایه، هدف پژوهش حاضر، تبیین ملاک مادری با استناد به منابع قرآنی و روایی و آرای فقیهان در موارد انسان حاصل از شبیه سازی و کودکان متولد از روش های اهدای تخمک، اهدای جنین و اجاره رحم بود. در گردآوری داده ها و اطلاعات مربوط به مطالعه پیش رو، از روش اسنادی و کتابخانه ای استفاده شد و تجزیه و تحلیل اطلاعات کسب شده از منابع روایی، قرآنی و متون فقهی، به صورت کیفی و مبتنی بر استنتاج محققان از آنها بود.

با تامل در آیات قرآنی مربوط به ملاک مادری و نیز کلام فقیهان به ویژه فقهای معاصر شیعه، روشن می شود که ملاک مادری در انسان حاصل از شبیه سازی، با دیگر شیوه های باروری نوین، تفاوت اساسی دارد و مادر کودک متولد از شبیه سازی نه خود صاحب سلول بنیادین، بلکه مادر صاحب سلول است. در کودکان متولد از روش های اهدای تخمک، اهدای جنین و اجاره رحم، ملاک مادری، تخمک بوده و صاحب آن، مادر نسبی کودک قلمداد می شود و اهداگیرنده و صاحب رحم که نقش بسزایی را در رشد و پرورش جنینی کودک تا زایمان بر عهده داشته، در حکم مادر رضاعی اوست.