ارزیابی تعادل تغذیه ای درختان بادام (رقم مامایی) به روش دریس در استان چهارمحال و بختیاری

بادام یکی از محصولات باغی استان چهارمحال و بختیاری است که بیش ترین تولید آن در شهرستان سامان می باشد. تغذیه صحیح بادام و وجود تعادل بین عناصر غذایی، عامل مهمی در افزایش عملکرد و بهبود کیفی محصول بادام می باشد. با توجه به سبک بودن بافت خاک در باغات بادام منطقه و همچنین افزایش بارندگی، آبشویی و خارج شدن عناصر غذایی از اطراف ریشه یکی از مشکلات باغات این منطقه می باشد. خارج شدن عناصر غذایی از منطقه ریشه باعث ایجاد کمبود در گیاه و کاهش رشد و عملکرد گیاه می شود. مدیریت صحیح مصرف کودها یکی از عواملی است که می تواند در افزایش کمیت و بهبود کیفیت میوه بادام نقش موثری داشته باشد.

برای تعیین وضعیت تعادل عناصر غذایی در درختان بادام با روش دریس ، آزمایشی به مدت 2 سال در تعداد 36 باغ از باغات حاشیه زاینده رود که دارای شرایط نمونه برداری بودند در مسیری به طول 60 کیلومتر اجرا گردید و بانک اطلاعاتی داده های مربوط به تجزیه خاک و گیاه تهیه شد. در هر واحد نمونه برداری سن، پایه و رقم درختان یکسان بوده و برگ ها از سرشاخه های غیر بارده همان سال همراه دمبرگ تهیه شد. نمونه های برگ پس از شستشو و خشک شدن، با آسیاب خرد شده و برای تجزیه های آزمایشگاهی آماده شد. کل نمونه های مورد مطالعه بر اساس وضعیت ظاهری رشد گیاه و عملکرد محصول، به 2 گروه دارای عملکرد زیاد و کم تقسیم شد. انتخاب باغات با عملکرد زیاد بر اساس عملکرد های حداکثر به دست آمده از باغات نمونه برداری شده در پایان فصل رشد و در نظر گرفتن 30 درصد باغات نمونه برداری شده به عنوان باغات پرمحصول بود. شاخص دریس برای عناصر مختلف و برای باغ های با عملکرد کم محاسبه گردید.

بر اساس نتایج به دست آمده متوسط ترتیب نیاز غذایی در بادام بر اساس شاخص دریس به صورتZn>Cu>Mn>S>Cl>Ca>B>N>P>Fe>Mg>K>Mo به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده مشخص شد که عنصر روی دارای بیش ترین کمبود در درختان بادام مورد مطالعه می باشد. پس از آن به ترتیب عناصر مس، منگنز، گوگرد، کلر، کلسیم، بور، نیتروژن، فسفر، آهن، منیزیم و پتاسیم قرار می گیرند. به عبارت دیگر زیادترین بیش بود به ترتیب برای عناصر مولیبدن، پتاسیم، منیزیم، آهن، فسفر، نیتروژن، بور، کلسیم، کلر، منگنز، مس و روی به دست آمد.

با توجه به نتایج به دست آمده از روش دریس و شاخص تعادل، باغ های بادام مورد مطالعه در این تحقیق از نظر وضعیت غذایی متعادل نبودند. در بین عناصرغذایی، عناصر ریزمغذی به دلیل کمتر مصرف کردن کودهای حاوی آن عناصر و عواملی مانند شیب تند اراضی، سبک بودن بافت خاک ها و آهکی بودن آن ها، دارای کمبود می باشند و لازم است به منظور تامین نمودن نیاز غذایی درختان بادام در این منطقه تمهیدات لازم اندیشیده و بکار گرفته شود. این اعمال شامل: کاربرد کودهای حیوانی، استفاده از انواع کودهای حاوی ریزمغزی، استفاده از مواد اسیدی همراه با آب آبیاری و ترجیحا آبیاری به روش قطره ای به منظور اصلاح خاصیت آهکی خاک ها و به دنبال آن بالا رفتن قابلیت جذب عناصر ریزمغذی می باشند. در نهایت می توان گفت روش دریس به عنوان روشی کارآمد در تعیین نیاز غذایی باغ های بادام در این مناطق بوده و قابلیت کاربرد دارد.