کنترل شیمیایی علف های هرز در ارزن دم روباهی (Setaria italica L.)

گسترش پدیده خشکسالی و شوری در کشور و تحمل ارزن به شرایط خشک و شور سبب گسترش کشت ارزن شده است. علف های هرز یکی از مهمترین عوامل کاهش عملکرد ارزن هستند. بنابراین مدیریت مناسب علف های هرز باعث بهبود عملکرد محصول و افزایش کارآیی نهاده های مصرفی در آن می شود. کنترل شیمیایی علف های هرز از نظر سهولت در کاربرد و کاهش هزینه های کارگری همواره مورد توجه بوده است. از سوی دیگر تاکنون تحقیق جامعی در مورد امکان استفاده از علف کش ها در کنترل علف های هرز مزارع ارزن (دم روباهی) کشور انجام نشده است. بنابراین هدف از انجام این تحقیق، بررسی کارآیی چند علف کش دو منظوره و باریک برگ کش با نحوه عمل متفاوت بر روی علف های هرز مزارع ارزن بود تا علف کش های قابل استفاده در این محصول معرفی و توصیه شوند.

به منظور بررسی امکان مصرف پس رویشی علف کش های مت سولفورون متیل+ سولفوسولفورون (توتال® WG) 32 گرم در هکتار، سولفوسولفورون (آپیروس® WG) 95/19 گرم در هکتار، مزوسولفورون+ یدوسولفورون (آتلانتیس® OD) 18 گرم در هکتار، ایزوپروتون+ دیفلوفنیکان (پنتر®SC) 1100 گرم در هکتار، آنیلوفوس+ اتوکسی سولفورون (سان رایس پلاس® EC) 945 گرم در هکتار، اگزادیارژیل (تاپ استار® SC 400) 1200 گرم در هکتار، اگزادیازون (رونستار® EC 25) 1000 گرم در هکتار و باریک برگ کش های فنوکساپروپ پی اتیل (پوماسوپر® EW%5/7) 2/55 گرم در هکتار، دیکلوفوپ متیل (ایلوکسان®EC) 5/867 گرم در هکتار، پینوکسادن (آکسیال® EC 100) 150 گرم در هکتار، کلودینافوپ (تاپیک® EC 240) 192 گرم در هکتار و پینوکسادن+ کلودینافوپ (تراکسوس® EC) 300 گرم در هکتار (دز علف کش ها بر اساس ماده موثره ذکر شده است) در کنترل علف های هرز در ارزن دم روباهی رقم باستان، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی در ایستگاه تحقیقات طرق مشهد در تابستان سال زراعی 1391 انجام شد.

نتایج نشان داد علف های هرز پهن برگ غالب مزرعه ارزن شامل تاج خروس (Amaranthus retroflexus L.)، سلمه (Chenopodium album L.) و خرفه (Portulaca oleracea L.) بودند و علف های هرز باریک برگ غالب مزرعه شامل چسبک (Setaria viridis (L.) P.Beauv.) و سوروف (Echinocloa crus-galli (L.) P.Beauv.) بودند. تمامی علف کش های دو منظوره و باریک برگ کش ها، باعث کنترل مناسب علف های هرز و کاهش معنی دار تراکم و وزن خشک علف های هرز پهن برگ و باریک برگ نسبت به شاهد بدون مبارزه شدند. مصرف فنوکساپروپ پی اتیل، دیکلوفوپ متیل، پینوکسادن، کلودینافوپ، پینوکسادن+ کلودینافوپ، مت سولفورون متیل+ سولفوسولفورون، سولفوسولفورون و مزو سولفورون+ یدوسولفورون به دلیل ایجاد خسارت شدید و کاهش معنی دار عملکرد ارزن توصیه نمی شوند.

مصرف علف کش های دو منظوره آنیلوفوس+ اتوکسی سولفورون، ایزوپروتون+ دیفلوفنیکان، اگزادیارژیل و اگزادیازون ضمن کنترل مناسب علف های هرز، باعث افزایش معنی دار عملکرد نسبت به شاهد بدون مبارزه شدند و بنابراین به نظر می رسد مصرف آنها در ارزن قابل توصیه است.