تاثیرات زغال زیستی و زئوپلانت برروی ویژگی های فیزیکی و مکانیکی خاک های فرسایش پذیر (مطالعه موردی: بستان)

فرسایش بادی یکی از مهترین معضلات زیست محیطی در مناطق خشک و نیمه خشک است که سبب هدررفت خاک و تولید گرد و غبار می گردد. در این پژوهش تاثیرات زغال زیستی باگاس نیشکر، کنوکارپوس و تیمار آلی-معدنی زئوپلانت در سه سطح (0، 2 و 4 درصد وزنی)، دو سطح رطوبتی (25 و 50 درصد ظرفیت زراعی) و در 3 تکرار به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی بر روی ویژگی های فیزیکی و مکانیکی خاک به عنوان شاخص هایی از فرسایش پذیری، بررسی شد. نمونه خاک از محدوده تالاب هورالعظیم به عنوان یکی از کانون های گرد و غبار جمع آوری و پس از اعمال تیمارها، به مدت 90 روز در سینی هایی به ابعاد (10 × 30 × 70 سانتی متر) انکوباسیون گردید. پس از اتمام انکوباسیون سینی ها درون تونل باد قرار داده شد و تحت تاثیر وزش باد با سرعت 15 متر بر ثانیه در ارتفاع 2 متری از سطح خاک قرار گرفتند. مهمترین پارامترهای فیزیکی و مکانیکی اندازه گیری شده شامل پایداری خاکدانه، مقاومت فروروی، مقاومت کششی، شاخص تردی خاکدانه، مقاومت برشی، شاخص سله، شاخص بافت خاک و درصد ماده آلی بودند. نتایج نشان داد که هر سه تیمار در دو سطح رطوبتی، به طور معنی داری سبب افزایش تخلخل، مقاومت کششی و کاهش شاخص سله در مقایسه با نمونه بدون تیمار شدند (P<0.01). همچنین زغال زیستی باگاس نیشکر و زئوپلانت (سطح 2 درصد) به طور معنی داری مقاومت برشی را افزایش، در حالی که زغال زیستی کنوکارپوس اثر معنی داری بر مقاومت برشی نداشت. در مجموع تیمارهای مورد استفاده با ایجاد لایه محافظ (Armoring effect) در سطح خاک و نیز افزایش پایداری خاکدانه ها، منجر به کاهش فرسایش شدند.