پهنه بندی خطر سیلاب در رودخانه ایرانشهر با استفاده از مدل سازی عددی دوبعدی و GIS

امروزه تهیه نقشه های پهنه بندی سیلاب یکی از اطلاعات پایه و مهم در مطالعات طرح های عمرانی در دنیا محسوب می شود و قبل از هر گونه سرمایه گذاری و اجرای طرح های توسعه، بررسی آن در دستور کار سازمان های ذیربط قرار دارد. در این مقاله، پهنه بندی سیلاب با استفاده از مدل دوبعدی HEC-RAS و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به منظور ارزیابی خطرپذیری طرح احداث ایستگاه راه آهن در مجاورت ساحل رودخانه ایرانشهر، در بازه ای به طول 2500 متر انجام شده است. استفاده از مدل هیدرولیکی دوبعدی در مقایسه با مدل های یک بعدی به کار رفته در تحقیقات گذشته، سبب شبیه سازی دقیق تر الگوی جریان به خصوص در مناطق سیلاب دشت خواهد شد. در این مقاله، با توجه نقش مهم توپوگرافی منطقه در اطمینان از دقت محاسبات، از مدل رقومی ارتفاع (DEM) با دقت بسیار بالا (در حدود دو متر) که از عکس های هوایی به دست آمده، استفاده شده است. بدین ترتیب میزان پیشروی سیلاب، عمق و سرعت جریان را در دوره بازگشت های مختلف با دقت بالایی است. بر اساس مقایسه پروفیل سطح آب در سیلاب های با دوره بازگشت 100 و 25 ساله، بیشترین اختلاف تراز سطح آب 5/0 متر بوده است که این مسئله با توجه شیب کم منطقه منطقی به نظر می آید. نتایج این مقاله نشان می دهد که موقعیت ایستگاه راه آهن از نظر میزان خطرپذیری، در محدوده خطر متوسط و حاشیه سیلاب قرار دارد.