کانه زایی طلای اپی ترمال با سنگ میزبان کربناتی کاوند، جنوب غرب زنجان

 محدوده کاوند در جنوب غرب زنجان و در بخش سلطانیه از پهنه ایران مرکزی قرار دارد. توالی های سنگی پرکامبرین پسین-کامبرین پیشین سنگ میزبان کانه زائی هستند، در این میان بخش عمده کانه زائی با سنگ های دولومیتی سازند سلطانیه همراه است. کانه زائی به شکل های انبوهه ای، رگه-رگچه ای و پرشدگی فضاهای خالی کارستی مشاهده می شود. دگرسانی های اکسیدآهنی، کربناتی و سیلیسی در منطقه غالب است. هماتیت، اسپکیولاریت، طلا، کالکوپیریت، پیریت، کالکوسیت، مالاکیت، آزوریت، گوتیت و لیمونیت کانی های معدنی، درحالی که کوارتز، باریت، کلسیت و دولومیت کانی های باطله کانه زایی را تشکیل می دهند. آهن و طلا عناصر مهم کانسارساز در این منطقه هستند. مقدار متوسط آهن و طلا در کانه زایی کاوند به ترتیب 7/15 درصد (بیشینه 4/28 درصد) و 3/1 گرم در تن (بیشینه 6/14 گرم در تن) است. داده های زمین شیمیایی همبستگی مثبت بالایی را میان طلا با نقره، آرسنیک، آنتیموان، مس، روی، کادمیم، و باریم نشان می دهد. مطالعات میانبارهای سیال بر روی کوارتز از نمونه هایی با همیافتی کانی شناسی کوارتز+سولفید+طلا و اکسیدهای آهن+باریت+کوارتز+طلا متوسط درجه حرارت 84/277 درجه سانتی گراد و شوری 67/3 درصد وزنی معادل نمک طعام را ثابت می کند. کانه زائی به احتمال در فشار کمتر از 200 اتمسفر و عمق بیش از 700 متری تشکیل شده است. تجزیه میکروپروبی چند عنصری دانه های طلا از رسوبات بستر آبراهه ای نشان می دهد که در ترکیب طلای کاوند مقادیر طلا و نقره غالب است. مقایسه ترکیب شیمیایی ذرات طلای کاوند با آنهایی از انواع مختلف کانسارهای طلا، منشا اپی ترمالی آنها را ثابت می کند. کانه زایی کاوند را می توان یک کانسار طلای اپی ترمال با سنگ میزبان کربناتی در نظرگرفت.