اثر توانبخشی شناختی بر عملکردهای اجرایی (حافظه و حل مسئله) کودکان دارای اختلال نقص توجه و بیش فعالی

امروزه نقص توجه و بیش فعالی از متداول ترین اختلال های دوران کودکی است. این اختلال را اختلال عصبی رشدی می دانند که سه ویژگی اصلی آن نارسایی توجه، بیش فعالی و تکانشگری است که بر سه تا هفت درصد کودکان اثر می گذارد. نقص در کارکردهای اجرایی موفقیت تحصیلی را کاهش و احتمال رفتارهای خطرآفرین را افزایش می دهد. کودکان و نوجوانان با اختلال نقص توجه/بیش فعالی به صورت معناداری در ارزیابی های عصب روانشناختی کارکردهای اجرایی نسبت به جمعیت عادی نقص دارند. هدف از مطالعه حاضر، اثر توانبخشی شناختی بر عملکردهای اجرایی (حافظه و حل مسئله) کودکان دارای اختلال نقص توجه و بیش فعالی می باشد.
پژوهش حاضر از نوع شبه تجربی با طرح کارآزمایی بالینی پیش آزمون/پس آزمون با گروه کنترل است. 30 کودک دارای اختلال نقص توجه و بیش فعالی 7-9 سال که در سال 98-1397 به کلینیک مشاوره آمورش وپرورش ناحیه 1 شیراز مراجعه کردند، با استفاده از آزمون تشخیصی 4-CSI تشخیص گذاری و با آزمون هوش ریون یکسان سازی شدند و به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. کودکان در ده جلسه یک ساعته هر هفته دو جلسه تحت مداخله برنامه های توانبخشی قرار گرفتند. محاسبات آماری با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 23 انجام گرفت. متغیر حافظه فعال با استفاده از آزمون های ان بک و تو بک و آزمون فراخنای حافظه و ارزیابی متغیر حل مسئله با آزمون کارت های ویسکانسین انجام شد.
کارکردهای اجرایی (حافظه) در پیش آزمون و پس آزمون در کودکان دارای اختلال نقص توجه و بیش فعالی تفاوت معناداری را نشان داد (P<0/001)، همچنین کارکردهای اجرایی (حل مسئله) در پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معناداری را (P<0/001) نشان داد.
به نظر می رسد توانبخشی شناختی بر بهبود عملکردهای اجرایی حافظه و حل مسئله کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی موثر است و کارکردهای اجرایی (حل مسئله و حافظه) را بهبود می بخشد و جایگزین داروی روان محرک برای این کودکان است.