کیفیت رضایت آگاهانه در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز از دیدگاه بیماران بستری؛ مطالعه ای کیفی

اخذ رضایت آگاهانه، از حقوق بیماران است. هدف از آن، کاهش مسئولیت پزشک نیست؛ بلکه کمک به بیمار برای گرفتن بهترین تصمیم، افزایش رضایتمندی او و کاهش مداخلات حقوقی است. این مطالعه، نظر بیماران را درباره ی کیفیت رضایت آگاهانه و چالش های آن در محیط های آموزشی درمانی بررسی می کند. پانزده مصاحبه ی انجام شده، با روش تحلیل محتوای ساده، تجزیه و تحلیل شدند. نمونه گیری هدفمند و با درنظرگرفتن تنوع در نوع و شدت بیماری، جنسیت، سن و رضایت به درمان یا نارضایتی از آن صورت گرفت. یافته ها، با استفاده از نرم افزارMAXQDA 2007 ، در قالب کدها و طبقات اولیه، طبقات اصلی و طبقه ی مرکزی، دسته بندی و ارائه شدند. مقوله های اصلی استخراج شده، عبارت بودند از: «مفهوم، اهمیت و جایگاه رضایت به درمان»، «آثار اخذ رضایت»، «نقش آفرینی های بیمار و درمانگر در فرایند رضایت آگاهانه»، «چالش های اخذ رضایت» و «عوامل تسهیل کننده در فرایند رضایت آگاهانه». این مقوله ها، همگی، در راستای تدوین متغیر مرکزی، یعنی «درمانگر، بیمار و عوامل فرایندی، سه رکن رضایت آگاهانه» بودند. کافی نبودن توضیحات ارائه شده به بیماران، امضای رضایت نامه بدون خوانده شدن، کم رنگ بودن اعتماد به پزشک، درنظرنگرفتن وضعیت روحی بیمار و اخذ رضایت توسط غیردرمانگر، از مهم ترین چالش های بیان شده اند. اصلاح و استانداردسازی فرهنگ اخذ رضایت از بیمار، مستلزم شناخت وضعیت موجود و به دنبال آن، به کارگیری مولفه های آموزش، قانون گذاری، نظارت، تشویق و تنبیه است. جلب همکاری کادر درمان نیز، به درک ضرورت و اهمیت موضوع و آشنایی با آثار و تبعات آن نیاز دارد.