مدل کار انسان: مروری بر کاربرد های بالینی در توانبخشی کودکان

استفاده از مدل در استدلال درمانی درمانگران توانبخشی باعث ایجاد چهارچوب ذهنی و توانایی سازماندهی متغیر های دخیل در فرآیند درمان می شود. وسیع ترین مدل کاردرمانی، «مدل کار انسان» نام دارد که بر اساس نظریه سیستم های باز ایجاد شده است. این مدل می تواند کاربرد وسیعی در توانبخشی و حتی آموزش وپرورش داشته باشد. با این وجود، منابع اندکی در دست است که نشان دهد در حیطه کودکان از آن استفاده شده است. از آنجا که شناخت کافی و عمیق، پیش نیاز استفاده بالینی از یک مدل مفهومی می باشد، در مطالعه حاضر تلاش بر این است تا اطلاعات لازم برای استفاده از «مدل کار انسان» در حیطه کودکان به خوانندگان ارائه شود.

مطالعه حاضر با جستجوی منابع موجود در قالب وب سایت، کتاب و پایگاه های اطلاعاتی Google Scholer، Pubmed، Science Direct و Magiran از زمان ایجاد مدل کار انسان (1985) تاکنون انجام شده است.

مفاهیم مدل کار انسان در مورد فعالیت های مختص کودکان مانند بازی، انجام تکالیف مدرسه و غیره قابل تعریف است که نقش والدین و همچنین پدیده رشد، جزء جدایی ناپذیر این تعاریف هستند. این مدل شش ارزیابی برای کودکان دارد که تا به حال نسخه فارسی برای دو ارزیابی «خود-ارزیابی کاری کودک» و «پرسش نامه انگیزه ی انجام کار در کودکان» تهیه و روانسنجی شده است. شش مطالعه یافت شد که در طراحی برنامه توانبخشی برای کودکان از این مدل استفاده کرد ه اند. اطلاعات ابزار های ارزیابی و شواهد مداخله ای در جداول آورده شده است.

مدل کار انسان، تعامل عوامل درونی فرد (انگیزه ی انجام کار، فرآیند شکل گیری عادات و ظرفیت های عملکردی)، فعالیتی که باید انجام شود و شرایط محیط را تحلیل می کند. برای تعریف مفاهیم مدل کار انسان در کودکان لازم است موضوعات خاص مانند رشد و تکامل در نظر گرفته شود. درگیر بودن فعال کودک در درمان، از ویژگی های این مدل است. وجود ابزار های ارزیابی معتبر در این مدل، به کارگیری آن در درمان را تسهیل می کند. لحاظ کردن نکات خاص در استفاده از این ارزیابی ها در کودکان، در مقاله کنونی بحث شده است.