بازخوانی سیر تحولات مرمت و توسعه مسجد جامع بروجرد

قریب به بیش از هزار سال است که از احداث مسجد جامع بروجرد میگذرد در خالل این مدت، بنای مسجد در اثر حوادث طبیعی و انسانی دستخوش تغییر و تحوالت ز یادی شده و در طی این قرون بارها دچار ویرانی، تجدید ساخت، مرمت و توسعه قرار گرفته به گونهای که آن را به مثابه دائره المعارفی از شیوه های معماری و هنرهای کاربردی دوره اسامی منطقه غرب کشور مطرح کرده است. این مسجد که بنا به منابع مکتوب، تار یخ برپایی آن به قرون نخستین اسامی میرسد، به صورت مجموعه ای همچون پیکرهای واحد، از انسجام ساختار و هماهنگی و همگنی کامل برخوردار است. از طرف دیگر انتشار اظهارات غیر موثق در مورد شکل گیری بنا و تار یخچه آن در منابع مختلف، ضرورت بررسی سیر تحوالت معماری این مجموعه را مطرح میسازد. و این سوال را مطرح میسازد که چه تغییر و تحوالتی در خالل عمر طوالنی آن اتفاق افتاده است؟ آیا همچنان که بسیاری عقیده دارند بر رو ی آتشکدهای از دوره ساسان بنیان نهاده شده است؟ هر بخش آن متعلق به چه دورهای است؟ در این مقاله تالش شده است به بررسی روشمند روند ساخت و سیر تحوالت تار یخی و توسعه معماری آن در طول دوره های متمادی پرداخته شود. اطالعات پژوهش به صورت کتابخانه ای و بررسی میدانی جمعآوریشده و روش تحقق مبتنی بر شیوه توصیفی تحلیلی بوده است. یافته های باستانشناسی و شواهد معماری نشانگر قدمت، تعمیر و توسعه آن در طی تار یخ طولانی حیات آن است تبیین دوره های شکل گیری، بازسازی، مرمت و توسعه مجموعه، به تفکیک با ذکر موقعیت آنها از نتایج این پژوهش است.