اثر تنش خشکی و گردو غبار بر پراکسیداسیون لیپیدی و واکنش ضداکسایشی دو رقم توت فرنگی

در سال های اخیر پدیده گرد و غبار یکی از چالش های مهم در غرب و جنوب غربی ایران بوده که سالیانه خسارات فراوانی بر محیط زیست و محصولات کشاورزی به جا می گذارد. بر همین اساس، آزمایشی برای بررسی اثر گرد و غبار و تنش خشکی روی برخی خصوصیات فیزیولوژیکی دو رقم توت فرنگی (پاروس و کوئین الیزا) در طی سال های 1392-1393 در شرایط گلخانه طراحی و اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار (شاهد، تنش خشکی (2/1- مگاپاسکال)، گرد و غبار، گرد و غبار + تنش خشکی) و 3 تکرار انجام شد. در این آزمایش وزن خشک اندام هوایی و ریشه، محتوای نسبی آب برگ (RWC)،‍ شاخص پایداری غشاء سلولی (MSI)، پرولین، کربوهیدرات های محلول کل، پراکسیداسیون لیپیدی، پراکسید هیدروژن و فعالیت آنزیم پراکسیداز اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که RWC و MSI در واکنش به گرد و غبار و تنش خشکی در هر دو رقم کاهش یافتند. افزایش میزان پرولین، کربوهیدرات های محلول کل، مالون دی آلدئید، پراکسید هیدروژن و فعالیت آنزیم پراکسیداز در اثر تیمارهای گرد و غبار و تنش خشکی مشاهده شد، به طوری که بیشترین افزایش در پرولین، کربوهیدرات های محلول کل، مالون دی آلدئید، پراکسید هیدروژن و فعالیت آنزیم های ضد اکسایشی در تیمار تنش خشکی + گرد و غبار به دست آمد. تیمارهای گردو غبار و تنش خشکی سبب کاهش تولید ماده خشک در هر دو سال گردیدند. بر اساس این نتایج گرد و غبار اثر منفی بر خصوصیات فیزیولوژیکی دو رقم توت فرنگی داشته و در شرایطی که تیمار گرد و غبار همراه با تنش خشکی اعمال گردید آثار منفی بیشتری بر توت فرنگی داشت. به همین دلیل می توان عنوان کرد که گرد و غبار تاثیر منفی روی صفات ارزیابی شده داشته و تنش خشکی این اثرات را تشدید نموده است.