نیازسنجی مراقبت معنوی در خدمات سلامت از دیدگاه صاحبنظران

به رغم انجام مطالعاتی در زمینه های مرتبط با سلامت معنوی، نیازسنجی مراقبتهای معنوی، در خدمات سلامت و کاربرد این مراقبتها نیاز به مطالعات بیشتری دارد. مطالعه حاضر با اهداف " تعیین بیماریها و اولویتهایی که مراقبت معنوی در بهبود آن کاربرد دارد"، "تعیین سطوحی از پیشگیری مورد نیاز در ارائه مراقبت معنوی" و "تعیین مراقبتهای معنوی و حیطه های آن" به بررسی نیازهای موجود در زمینه های مراقبت های معنوی از دیدگاه صاحبنظران پرداخت.

این مطالعه از نوع کیفی بوده، پس از بررسی متون پیش نویس سوالات پرسشنامه آماده شده و از طریق مصاحبه عمیق با متخصصان مختلف و کارشناس روحانی نهایی شدند.سپس با استفاده از نظرات 10 متخصص با سابقه ی فعالیت علمی و دانشگاهی هم راستا، به صورت مطالعه دلفی طی دو مرتبه مورد بررسی و تکمیل قرار گرفت. در مرتبه اول پرسشنامه ی مدون ارسال شد و در مرتبه دوم پرسشنامه همراه با نتایج نظرات صاحبنظران که در مرتبه اول جمع آوری شده بود، ارسال شده و نظرات نهایی جمع آوری شد.

طبق نظرات صاحبنظران، نیاز به مراقبت معنوی در طیف سلامت به ترتیب اولویت شامل بیماریهای مزمن، بیماریهای حاد با تاکید بر دوره ی نقاهت آن، ناخوشی های جزئی و شرایط سالم و به ظاهر سالم است.همچنین بر اساس انواع بیماریها 4 اولویت به ترتیب بیماریهای مزمن نظیر دیابت، بیماریهای ناتوان کننده نظیر MS، بیمار در حال احتضار و خانواده وی و بیماریهای صعب العلاج نظیر سرطان هستند. شایان ذکر است شرایطی مانند اعتیاد، ایدز، بیماریهای جنسی، اختلالات روانی، مشکلات ناباروری، بارداری پس از چهار اولویت اول قرار گرفتند و نسبت به هم دارای اولویت خاصی نبودند. همچنین مراقبتهای معنوی در چهار حیطه ارتباطی، فهمی، سازگاری و عملکردی قابل ارائه است.

شرایط مرتبط به بیماریهای مزمن و ناتوان کننده، صعب العلاج و انتهای زندگی هم برای بیماران و هم خانواده آنان، نیاز به مراقبت های معنوی دارد که پرداختن به آنها در سطوح مختلف پیشگیری اولویت دارد. مراقبت های معنوی برای فرد (مراجع) نقش تکمیلی داشته و مکمل درمانهای رایج پزشکی است که با توجه به شرایط، نیاز و فرهنگ فرد ارائه می شود. در ارائه خدمات مراقبتهای معنوی، اصول اخلاق پزشکی مانند هر مراقبت دیگری باید لحاظ شود که شامل حق انتخاب بیمار نیز هست.