گرانیت های A type شمال سنندج - سیرجان؛ نگاهی نو، رده بندی نو

توده های نفوذی شرق سنندج تا گلالی، واقع در شمال پهنه سنندج - سیرجان، بخشی از کوهزاد زاگرس بوده و متشکل از توده های نفوذی مرکب و چند فازی است که در حین فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس به زیر پلیت اورازایا پدید آمده اند. لوکوگرانیت های آلکالن، پتاسیم بالا و فروئن، نماینده ماگماتیسم A-type در این گستره هستند. با وجود شباهت های کانی شناسی و ایزوتوپی، لوکوگرانیت ها بر مبنای شواهد ژئوشیمی، ایزوتوپی و نتایج سن سنجی بلورهای زیرکن، دو دسته گی آشکاری به نمایش می گذارند. لوکوگرانیت قلای لان با سن تبلور 3 ± 159 میلیون سال، A1-type است. سایر لوکوگرانیت ها A2-type هستند و به فاصله زمانی حدود 20 میلیون سال بعد (Ma 149-140) متبلور شده اند. در واقع نفوذ ماگمای مافیک گوشته ای، موتور محرکه ی ذوب بخشی پی سنگ از پیش بارور و هتروژن سنندج-سیرجان بوده و سنگ های قلای لان را پدید آورده است. لوکوگرانیت های جوان تر با ماهیت A2-Type، ساز و کاری متفاوت دارند. این سنگ ها حاصل ذوب بخشی پی سنگ مشابه و از پیش بارور هستند که به فاصله زمانی 20 میلیون سال پس از تکتونیک فشارشی پدید آمده اند. بالازدگی آستنوسفر در اثر کشش حاصل از عقب گرد یا افزایش شیب ورقه فرورانده پس از تکتونیک فشارشی حاکم بر منطقه، می تواند عامل ذوب پوسته و تشکیل لوکوگرانیت های آلکالن جوان باشد.