ارزیابی خطر سرطانزایی و غیرسرطانزایی تعدادی از فلزات سنگین در اثر مصرف کشمش تولیدی شهر ملایر

آلودگی محصولات کشاورزی به فلزات سنگین، یکی از خطرات جدی تهدیدکننده ی سلامت مصرف کنندگان است؛ به طوری که برخی از این عناصر خاصیت سرطان زایی داشته و بعضی دیگر باعث آسیب به اندام های مختلف بدن می شوند. پژوهش حاضر با هدف تعیین خطر سرطان زایی و غیرسرطان زایی تعدادی از فلزات سنگین به دنبال مصرف کشمش شهر ملایر انجام گرفت.

جهت انجام مطالعه ی حاضر، تعداد 50 نمونه از کشمش های سلطانی13)نمونهSultanu) ()، طلایی (12 نمونه)، سایه خشک (13 نمونه) و آفتاب خشک (12 نمونه) تولید شده به روش سنتی و صنعتی تهیه و میزان فلزات سنگین کادمیوم، سرب، نیکل، مس، روی و آرسنیک موجود در آن ها به روش جذب اتمی اسپکتروفتومتری با کوره گرافیتی اندازه گیری و نتایج، تحلیل و بررسی گردید. ارزیابی کمی ریسک با استفاده از روش سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا صورت گرفت.

یافته ها: 

بر اساس یافته های به دست آمده، میانگین غلظت آرسنیک، مس و نیکل در نمونه های کشمش به ترتیب 06/0±17/0 (مقدار مجاز 1/0)، 09/0±07/3 (مقدار مجاز 3/0) و0/99 mg/kg±72/4 (مقدار مجاز 5/0) بود. بالاترین غلظت میانگین فلزات سنگین مربوط به کشمش های سلطانی و طلایی بود. بالاترین میزان جذب روزانه (EDI)، نسبت خطر غیرسرطانی (THQ) و ریسک سرطان زایی (CR) به عنصر نیکل تعلق داشت.

نتیجه گیری:

 براساس یافته ها، میانگین غلظت عناصر آرسنیک، مس و نیکل در نمونه های کشمش بالاتر از حد مجاز توصیه شده توسط کمیسیون مشترک سازمان جهانی بهداشت و فائو (FAO/WHO) بود. میزان EDI تمامی عناصر در تمامی نمونه ها کم تر از مقادیر قابل تحمل روزانه ی موقت پیش نهاد شده توسط FAO/WHO برای افزودنی های مواد غذایی (JECFA) و موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران بود؛ در نتیجه، مصرف آن ها در دراز مدت اثرات غیرسرطان زایی خاصی برای مصرف کننده ایجاد نمی کند، در حالی که می تواند اثرات سرطان زایی داشته باشد.