بررسی وضعیت توزیع منابع و سنجش کارایی بیمارستان های نظامی ایران در سال 1397؛ بر اساس مدل پابن لاسو

با وجود ناکافی بودن منابع تخصیص یافته به بخش سلامت، در بیشتر کشورهای در حال توسعه، تخصیص و به کارگیری مناسب همین منابع محدود نیز برمبنای برنامه ریزی درستی صورت نمی گیرد و غالبا کارایی بخش سلامت، کمتر از حد انتظار است. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت توزیع منابع و سنجش کارایی بیمارستان های نظامی ایران انجام شد.

روش ها: 

مطالعه به صورت مقطعی در سال 1397 برای بیمارستان های نظامی ایران (57 بیمارستان) انجام شد. داده های موردنیاز شامل وضعیت بیمارستان ها و انواع تخت های بیمارستانی در کشور، شاخص های عملکردی، وضعیت شاخص های دسترسی به منابع بیمارستانی و وضعیت نیروی انسانی در بیمارستان های کشور به تفکیک سازمان های متبوع از گزارش سالنامه آمار و اطلاعات بیمارستانی معاونت درمان وزارت بهداشت استخراج گردید. به منظور جمع آوری و محاسبه داده ها از نرم افزار کاربردی MSExcel v.2013 و جهت طراحی نقشه جغرافیایی از نرم افزار ArcMap v.10 و به منظور سنجش کارایی از مدل پابن لاسو استفاده شد.

یافته ها:

 سازمان نیروهای مسلح به ترتیب 5.7 %، 4.2 % و 4 % بیمارستان ها، تخت فعال و تخت ستاره دار کشور را دارا می باشد. همچنین به ترتیب 4.3 %، 3.77 % و 4.97 % از تخت های ICU، NICU و CCU کشور را در اختیار دارد. در 80 درصد استان های نوار مرزی، حداقل یک بیمارستان نظامی وجود دارد و استان تهران با 13 مورد بیشترین تعداد بیمارستان نظامی را دارد. بیمارستان های نظامی به ترتیب 1.91 %، 1.46 % و 2.37 % از پرسنل بیمارستانی، پرستار و پزشک در کشور را در استخدام خود دارند. شاخص ضریب اشغال تخت و شاخص گردش تخت در بیمارستان های نظامی بیشتر و شاخص متوسط اقامت بیمار پایین تر از متوسط شاخص های مذکور در کشور بود، که نشان دهنده عملکرد مناسب بیمارستان های نظامی نسبت به عملکرد سایر بیمارستان ها در سطح کشور می باشد. با این وجود براساس نمودار پابن لاسو 37 درصد بیمارستان های نظامی ایران دارای عملکرد مطلوب، 37 درصد آنها عملکرد ضعیف و 26 درصد آنها عملکرد متوسط داشتند.

نتیجه گیری: 

بر اساس نتایج مطالعه حاضر سازمان نیروهای مسلح به عنوان چهارمین سازمان ارایه کننده خدمات بیمارستانی و در اختیار داشتن سهم قابل توجهی از منابع بیمارستانی در کشور، با وجود عملکرد قابل قبول، نیازمند توجه ویژه، جهت استفاده بهینه از منابع موجود از طریق افزایش کارایی بیمارستان های تحت پوشش خود می باشد.