طبقه بندی مفاهیم اخلاقی در شاهنامه فردوسی

حوزه ادبیات همواره به اخلاق به عنوان یک رکن اساسی زندگی اجتماعی توجه داشته است. نمود این امر را می توان به خوبی در حضور پیوسته و پررنگ اندیشه های اخلاقی در ادبیات قدیم مشاهده کرد. در این میان شاهنامه فردوسی علاوه بر این که یک اثر ادبی کم‏نظیر و تاثیر گذار در فرهنگ  و هویت ملی است، ادبیات حماسی را به عنوان ابزاری برای گسترش آموزه های اخلاق به کار گرفته و یک سلسله مسائل اخلاقی و انسانی را در لایه های داستانی طرح کرده است که می‏تواند برای خواننده سرمشقی باشد و راه و رسم زندگی را به او بیاموزد و وی را به رستگاری رهنمون سازد. .هدف از این مطالعه، بیان اصول اخلاقی در شاهنامه فردوسی است تا با بیان پر بسامد ترین مفاهیم اخلاقی  در شاهنامه، مبادی و مراحل اخلاقی در این کتاب ارزشمند  جست و جو شود و تحلیلی منطقی در مورد تاثیر اندیشه های اخلاقی بر شاهنامه و شاهنامه بر اخلاق به دست آورد .

مهم ترین مفاهیم اخلاقی که در شاهنامه مورد توجه قرار گرفته اند را می توان به سه دسته تقسیم کرد: سلامت اندیشه (عیب جویی، بداندیشی، نهی هوای نفسانی، ظلم و بیداد، نیکی و احسان، دنیاپرستی)، سلامت رفتار (عدالت، عفو و اغماض، پرهیز از افزون طلبی، آزمندی)، سلامت بیان (راستی و راستگویی، غرور و تکبر، بردباری).