بررسی مزایا و چالش های گزینه های سیاستی جیره بندی خدمات رادیولوژی بیمارستانی: یک مطالعه مروری

یکی از چالش های نظام سلامت در بسیاری از کشورها، محدودیت منابع مالی و بودجه ای می باشد. بدون شک یکی از بخش هایی که هزینه زیادی به نظام سلامت تحمیل می کند، بخش رادیولوژی بیمارستان ها می باشد. لذا این پژوهش با هدف ارائه مزایا و چالش های هر کدام از سیاست های پیشنهادی جهت جیره بندی خدمات رادیولوژی بیمارستانی انجام شد.منابع اطلاعات  و روش های انتخابی برای مطالعه: این مطالعه از نوع مرور نقلی است که با جست و جوی کلیدواژه های (رادیولوژی، جیره بندی، اولویت بندی، تخصیص منابع) از پایگاه های اطلاعاتی فارسی (SID، Magiran، سامانه دانش گستر برکت و  (Irandoc و کلیدواژه های (radiology، rationing، distribution، priority setting و resource allocation) از پایگاه های لاتین (Google Scholar ،PubMed ، Scopus، ISI web of sciences)، صورت گرفته است. در جستجوی اولیه، تعداد 145 مطالعه، مورد بررسی قرار گرفتند. در ادامه بعد از اعمال معیارهای ورود، 65 مطالعه برگزیده شد و در نهایت بعد از مرور عنوان و چکیده ها 44 مطالعه به طور کامل مورد بررسی قرار گرفتند. از جمله معیارهای ورود، مطالعاتی بودند که به زبان فارسی یا انگلیسی صورت گرفته بودند و ضمنا مطالعاتی که فاقد متن کامل بودند کنار گذاشته شد. لازم به ذکر است که بازه زمانی، در طی سال های  1/1/2017-1/1/2000 تعیین شد.

یافته ها: 

در مطالعه حاضر به بررسی مزایا و چالش های جیره بندی خدمات رادیولوژی پرداخته شده است. گزینه های پیشنهادی در 3 سطح ارائه کنندگان، سازمان و سیستم ارائه شده اند. در سطح ارائه کننده (آموزش به پرسنل بالینی و غیر بالینی در استفاده و نگهداری از تجهیزات پزشکی و ملزم کردن کردن پزشکان به استفاده از راهنماهای بالینی)، در سطح سازمان (بازنگری در تعرفه های تصویر برداری، ورود بیمه در کنترل عرضه و تقاضا برای خدمات رادیولوژی و ارزیابی تجهیزات توسط موسسه ارزیابی فناوری سلامت) و در سطح سیستم (واگذاری خدمات رادیولوژی به بخش خصوصی) از اهم یافته های این مطالعه بود.

با توجه به اینکه هزینه های نظام سلامت رو به افزایش و از طرفی منابع برای تقاضاهای فزاینده محدود می باشد، سیاست گذاران و مسئولان مربوطه در این حوزه می توانند با استفاده از مزایا و چالش های مطرح شده در این مطالعه و با در نظر گرفتن شرایط زمینه ای، در جهت طراحی یک مدل جیره بندی خدمات در سطح کلان نظام سلامت و عملیاتی سازی جیره بندی گام بردارند که منجر به کاهش شکاف میان عرضه و تقاضای خدمات سلامت می شود.