پراکندگی اجزای رسوبی و بررسی کانی شناختی در بخش شمالی خلیج فارس (پهنه دریایی و رودخانه های ورودی)

در این پژوهش، اجزای رسوبی و کانی ها در بخش شمالی خلیج فارس و رودخانه های ورودی به آن بررسی شده است. این مطالعه بر اساس ویژگی های رسوب شناختی (اندازه ذرات، نوع رسوب و اجزای تشکیل دهنده) و کانی شناختی با استفاده از داده های بدست آمده در این پژوهش صورت گرفته است. 200 نمونه ی رسوب سطحی از ژرفای آب بین 10 تا 100 متر از مناطق ساحلی تا بخش های ژرف ایرانی بستر خلیج فارس و رودخانه های ورودی به آن (ژرفای آب بین 1 تا 4 متر) با نمونه گیر فکی برداشت شده و از نظر اندازه ذرات، محتوای زیستی و آواری و کانی شناسی (آنالیز پراش اشعه ایکس) تحت آنالیز قرار گرفتند. رسوبات بستر از ذرات آواری به نسبت کم تر (نظیر کوارتز، فلدسپار، میکا و خرده سنگ) و آلی- زیستی به نسبت بیش تر (نظیر گاستروپودا، استراکودا، اکینودرم، بریوزوا و فرامینیفر های پلانکتونیک و کف زی) تشکیل شده اند. بیش از 50 درصد از اجزای بستر از ذرات در اندازه سیلت و رس (گل) تشکیل شده است. 4 نوع رسوب عمده (گل با کمی گراول، گل ماسه ای، گل گراولی و گل ماسه ای با کمی گراول) بیش از 75 درصد از رسوبات بستر را تشکیل می دهند. اجزای آواری حوضه پیش بوم خلیج فارس تقریبا از فرسایش کمربند کوهستانی آناتولی- زاگرس نشات می گیرند. مشابهت رسوبات رودخانه ای و دریایی کم ژرفا و ژرف (به استثنای  قطعات پوسته در رسوبات دریایی) نشان دهنده منشا یکسان آن ها است. علاوه بر آن، تاثیر مکانیسم های گوناگون انتقال رسوبات نظیر جریان های تحت تاثیر امواج، رودخانه ای و جزر و مدی در پراکندگی رسوبات در مناطق کم ژرفا در این پژوهش دوباره به اثبات رسیده است. رودخانه های ورودی به خلیج فارس از عوامل مهم در تامین و انتقال اجزای آواری (ذرات دراندازه گراول - رس) به بخش شمالی آن هستند. اجزای آواری و آلی- زیستی توسط جریان های دریایی و جزر و مدی در تمام خلیج فارس پراکنده می شوند. اغلب کانی های رسی (کائولینیت، ایلیت، اسمکتیت، کلریت) به استثنای پالی گورسکیت (منشا اتوژنیک) در بخش شمالی خلیج فارس از نوع آواری هستند.