رابطه بین برخی از ویژگی های رویشگاه باریجه (Ferula gummosa Boiss.) با خصوصیات خاک (مطالعه موردی: مراتع عطائیه و شوررود- خراسان رضوی)

شناخت روابط بین گیاهان و عوامل محیطی در برنامه ریزی برای بهره برداری پایدار از اکوسیستم مرتع ضرورت دارد. در این مطالعه روابط بین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و پوشش گیاهی رویشگاه های باریجه در مراتع عطائیه و شوررود خراسان رضوی بررسی شد. نمونه گیری از خاک و پوشش گیاهی به روش تصادفی و با استفاده از 46 قطعه نمونه انجام شد. داده ها به روش تجزیه به مولفه های اصلی برای شناسایی متغیرهای با بیشترین تاثیر در واریانس کل ویژگی های خاک و پوشش گیاهی، تجزیه همبستگی کانونی برای تعیین روابط بین پوشش گیاهی و خاک تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی بیانگر آن بود که در بین ویژگی های خاک، ماده آلی، بافت، نیتروژن، رطوبت اشباع و کاتیون های خاک و در بین صفات پوشش گیاهی، تراکم، تنوع گونه ای، مقدار زی توده پوشش گیاهی و مقدار متابولیت های ثانویه بیشترین تاثیر را بر واریانس کل داشتند. بررسی روابط بین اولین متغیر کانونی پوشش گیاهی و خاک نشان داد که 65 درصد از واریانس مشاهده شده در صفات اندازه گیری شده پوشش گیاهی به دلیل تغییر در خصوصیات خاک است. مقدار ماده آلی و رطوبت خاک با مقدار زی توده پوشش گیاهی و تنوع گونه ای همبستگی مثبت و با مقدار فنل گیاه باریجه همبستگی منفی نشان داد. مقدار کلسیم خاک با تنوع گونه ای و وزن خشک زی توده پوشش گیاهی همبستگی منفی نشان داد. بر مبنای نتایج حاصل از تجزیه های کانونی، خصوصیات خاک و پوشش گیاهی در رویشگاه باریجه به هم وابسته اند و مقدار کلسیم و ماده آلی خاک از خصوصیات مهم و اثر گذار در استقرار باریجه هستند.