مطالعه تنوع ژنتیکی و شناسایی نشانگرهای مولکولی مرتبط با صفات تحمل به خشکی در ارزن دم روباهی [Setaria italica (L.) P. Beauv.]

شناسایی نشانگرهای پیوسته با صفات مهم زراعی یکی از مهم ترین روش ها برای تسریع انتقال صفات مطلوب به ژنوتیپ های دیگر و ردیابی آنهاست. هدف از این پژوهش، ارزیابی تنوع ژنتیکی و شناسایی نشانگرهای مولکولی اطلاع رسان مرتبط با صفات تحمل به خشکی در ژنوتیپ های ارزن دم روباهی] [Setaria italica (L.) P. Beauv. ، با استفاده از نشانگر مولکولی AFLP بود.

در این مطالعه، 21 ژنوتیپ ارزن دم روباهی در سه سال زراعی 92، 93 و 95 مورد آزمایش قرار گرفتند. شاخص های تحمل به خشکی و همبستگی بین مقادیر آنها با عملکرد دانه و بیولوژیک محاسبه شد. به منظور شناسایی نشانگرهای مولکولی مرتبط با صفات تحمل به خشکی، از تجزیه ارتباطی با استفاده از مدل خطی مخلوط (MLM) و 12 ترکیب آغازگری AFLP استفاده شد. همچنین شاخص های نشانگری و تجزیه به مولفه های اصلی نیز با استفاده از نرم افزار GenAlEx 6.5 انجام گرفت.

ترکیبات آغازگری استفاده شده در این مطالعه در مجموع 443 باند قابل تشخیص ایجاد کردند که از این تعداد 316 (%71) باند چند شکل بودند. میانگین محتوای اطلاعات چند شکلی 24/0، میانگین شاخص شانون 38/0 و میانگین شاخص نشانگری 22/6 بدست آمد و ترکیب های M-CTG/E-ACC، M-CAA/E-ACC وM-CTA/E-AAC موثرترین ترکیب ها در بررسی تنوع ژنوتیپ های مورد مطالعه بودند. براساس نتایج تجزیه به مولفه های اصلی، دو مولفه اول 13/61 درصد از تغییرات را توجیه کردند. نتایج این مطالعه نشان داد که شاخص هایHARM ، GMP وMP بهترین شاخص ها در تفکیک نمونه های متحمل به خشکی بودند و نشانگرهای M-CAA/E-AAC-14 و M-CTG/E-ACC-283 با توجه به عملکرد دانه و نشانگر M-CTT/E-ACC-264 با توجه به عملکرد بیولوژیک با این شاخص ها در ارتباط بودند.

براساس نتایج این پژوهش می توان شاخص هایHARM ، GMP وMP را به عنوان بهترین شاخص ها در تفکیک نمونه های ارزن دم روباهی متحمل به خشکی، معرفی کرد. همچنین می توان از نشانگرهای مولکولی مرتبط با این شاخص ها برای بررسی تحمل به خشکی سایر ژنوتیپ ها در برنامه های اصلاحی آینده استفاده نمود.