تاثیر درمان ذهن آگاهی مثبت محور، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان شناختی رفتاری بر سرمایه عاطفی دانش آموزان دختر افسرده

سرمایه عاطفی از زمره متغیرهای مثبتی است که می تواند در بهبود شرایط دختران دانش آموز افسرده موثر واقع شود. این پژوهش با هدف تعیین تاثیر درمان ذهن آگاهی مثبت محور، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان شناختی-رفتاری بر سرمایه عاطفی دانش آموزان دختر افسرده اجرا شد.

روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و طرح پژوهش چهار گروهی با دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون بود. به منظور انجام پژوهش از میان دانش آموزان افسرده دختر مقطع متوسطه اول در شهر نائین در سال 1396، 60  نفر به صورت هدفمند انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه آزمایش (15 نفر برای هر گروه) و گروه کنترل (15 نفر) گمارده شدند. از پرسشنامه سرمایه عاطفی (ACQ- گل پرور، 1395) برای سنجش در مراحل پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. گروه در مان ذهن آگاهی مثبت محور، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان شناختی-رفتاری هر یک به مدت 12 جلسه، تحت درمان قرار گرفتند. داده ها از طریق تحلیل کوواریانس چند متغیری (MANCOVA) تحلیل شد.

نتایج نشان داد که بین در مان ذهن آگاهی مثبت محور، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان شناختی-رفتاری با گروه کنترل در پس آزمون، پس از کنترل پیش آزمون در سرمایه عاطفی (0/001> P، 340/40=F) و سه مولفه آن (عاطفه مثبت (0/001> P، 292/90=F)، احساس انرژی (0/001> P، 210/91=F) و شادمانی (0/001> P، 186/59=F)) تفاوت معنادار وجود دارد. در سرمایه عاطفی و سه مولفه آن بین گروه ذهن آگاهی مثبت محور با گروه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی تفاوت معناداری وجود نداشت (0/05<p)، اما گروه ذهن آگاهی مثبت محور با گروه شناختی-رفتاری در سرمایه عاطفی، و دو مولفه عاطفه مثبت و احساس انرژی دارای تفاوت معنادار بود (0/01>p).

بر اساس نتایج پژوهش حاضر، می توان در مان ذهن آگاهی مثبت محور ، سپس شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان شناختی-رفتاری را برای ارتقاء سرمایه عاطفی دختران دانش آموز افسرده در محیط های آموزشی و درمانی استفاده نمود.