اثر همزیستی اندوفیتی و محلول پاشی اسپرمیدین بر فلورسانس کلروفیل و رنگیزه های فتوسنتزی گیاه دارویی استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) در شرایط تنش شوری

به منظور بررسی اثر همزیستی اندوفیتی و محلول پاشی اسپرمیدین بر فلورسانس کلروفیل و رنگیزه های فتوسنتزی گیاه دارویی استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور های آزمایش شامل تنش شوری در سه سطح (صفر، 6 و 12 دسی زیمنس بر متر)، تیمار همزیستی قارچی شامل چهار سطح: عدم تلقیح (شاهد)، تلقیح Piriformospora indica  (Pi)، تلقیح Trichoderma virens (Trich) و تلقیح همزمان دو قارچ (Pi+Trich) و تیمار محلول پاشی پلی آمین اسپرمیدین در سه سطح (صفر، 75/0 و 5/1 میلی مولار) بود. نشاهای گیاه استویا پس از تلقیح با تیمارهای قارچی تا اواخر مرحله رویشی با آب معمولی و سپس به مدت دو هفته با تیمارهای آب شور که حاوی مخلوط آب دریای خزر و آب مقطر بود، آبیاری شدند. تیمار  اسپرمیدین یک هفته قبل از اعمال تنش شوری اعمال شد. نتایج نشان داد در شرایط شور، تلقیح با قارچ های اندوفیت به ویژه Pi+Trich مقدار فلورسانس حداکثر (Fm)، فلورسانس متغیر (Fv)، حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم II (Fv/Fm) و کارایی کوانتومی فتوشیمیایی موثر فتوسیستم II [Y(II)] را افزایش و کارایی کوانتومی غیر فتوشیمیایی تنظیم شده فتوسیستم II [Y(NPQ)] و کارایی کوانتومی غیر فتوشیمیایی تنظیم نشده فتوسیستم II [Y(NO)] را کاهش داد. از طرفی، همزیستی قارچی به ویژه Pi+Trich و محلول پاشی اسپرمیدین 75/0 میلی مولار منجر به افزایش Fm، Fv و Fv/Fm شد. در تمام سطوح شوری، تلقیح با تیمار های قارچی و برهمکنش قارچ و اسپرمیدین غلظت کلروفیل a را بهبود بخشید. در مجموع کاربرد قارچ های اندوفیت به ویژه تلقیح همزمان دو قارچ در تمام سطوح شوری باعث بهبود پارامترهای فلورسانس کلروفیل و تعدیل اثر تخریبی شوری شد. همچنین پلی آمین اسپرمیدین (به ویژه در غلظت 75/0 میلی مولار) موجب بهبود تحمل گیاه به تنش شوری با قارچ های اندوفیت اثر هم افزایی داشت.