ارایه یک مدل برنامه ریزی ریاضی چند هدفه فازی برای طراحی شبکه زنجیره تامین حلقه بسته با در نظر گرفتن عوامل محیط زیستی

صنایع تولیدی از لحاظ قوانین تولیدی، نگرانی های محیط زیستی و منافع اقتصادی تحت فشار هستند. یک مدل زنجیره تامین، شبکه ای از تسهیلات و فعالیت هایی می باشد که در برگیرنده فرآیندهای مربوط به تهیه مواد از تامین کنندگان، تولید و توسعه محصولات در مراکز تولید و در نهایت توزیع محصولات تولید شده در مقاصد نهایی مصرف می باشد. اما از آن جایی که اتخاذ تصمیمات استراتژیک و بلند مدت، مانند احداث تسهیلات در طول شبکه، سرمایه های مالی زیادی را به خود اختصاص می دهد لزوم دست یابی به برنامه بهینه در طراحی اجزا و تسهیلات شبکه زنجیره تامین بیش از پیش نمایان می شود. هدف اصلی این مقاله ارایه یک مدل برنامه ریزی ریاضی باشد که به دنبال حداقل کردن اثرات زیست محیطی در یک زنجیره تامین حلقه بسته باشد.

محقق از طریق مطالعات کتابخانه ای و تهیه پرسش نامه به برآورد پارامترهای دارای عدم قطعیت و داده های مرتبط با آن پارامترهای مورد نظر پرداخته و سپس از طریق مصاحبه، نظرات خبرگان در مورد حدود و شکل تغییرات پارامترهای مورد نظر تصمیم گیری را جمع اوری کرده است. سپس یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح مختلط چند هدفه فازی که به دنبال حداقل کردن هزینه ها، حداقل کردن اثرات محیط زیستی و حداقل کردن زمان رسیدن محصول به مشتری می باشد، ارایه کرده است.

پس از حل مدل، مقادیر سه تابع هدف حداقل کردن هزینه کل، حداقل کردن اثرات محیط زیستی و حداقل کردن زمان رسیدن محصول به مشتری به ازای مقادیر مختلف درجه برقراری محدودیت بدست امدند. این مقادیر با استفاده از روش محدودیت اپسیلون در نرم افزار GAMS بدست آمده اند. براساس نتایج بدست آمده، دو تابع هدف اقتصادی (هزینه) و محیط زیستی با یکدیگر در تضاد هستند. به این معنا که حرکت هر یک به سمت مطلوب (ارضا بیش تر تابع هدف) مستلزم حرکت تابع هدف دیگر به سمت نامطلوب (ارضا کم تر) خواهد بود.

در این پژوهش مدل برنامه ریزی ریاضی پیشنهادی با یک روش حل دقیق حل شده است که نتایج آن نشان دهنده مکان و ظرفیت تسهیلات، میزان تولید در مراکز تولید، تعیین تکنولوژی می باشند.