درآمدی بر کالبد شکافی روانشناختی

کالبد شکافی روان شناختی (Psychological autopsy) روشی است که به منظور مطالعه عوامل خطر (Risk factors) در افرادی که خودکشی کرده اند، ابداع شده است. در این روش، با نزدیکان فرد متوفی مصاحبه دقیقی به عمل می آید تا اطلاعات جامع و کاملی درباره عوامل خطر منجر به خودکشی در فرد متوفی جمع آوری گردد [1].مطالعات کالبدشکافی روان شناختی اولیه به صورت گزارش موارد و بدون داشتن گروه کنترل انجام می شد. اما به مرور، انتخاب یک گروه کنترل مناسب در دستور کار این قبیل مطالعات قرار گرفت. انتخاب گروه کنترل مناسب در هر مطالعه مورد _شاهدی (Case-Control) دارای پیچیدگی خاصی است. نکته مهم آن است که گروه کنترل حتما باید از همان جمعیتی انتخاب شود که موارد در آن رخ داده است. نکته مهم دیگر هم آن است که باید گروه کنترل انتخاب شده از برخی جهات نظیر سن، جنس و محل زندگی با گروه مورد، همسان (Match) شوند [2] نکته مهم دیگر هم آن است که می توان به ازاء هر مورد خودکشی و به عنوان گروه کنترل، یک شاهد زنده و یا یک شاهد فوت شده به دلایل دیگر از خودکشی انتخاب نمود. انتخاب شاهد فوت شده به دلایل دیگر مثلا حوادث رانندگی ممکن است اختلاف واقعی بین گروه مورد و شاهد را نشان ندهد. چرا که شاهد ها خود دارای عوامل خطری هستند که منجر به مرگ زودرس آنها شده و این عوامل خطر ممکن است مشابهت نزدیکی با موارد موجود داشته باشد. هم چنین، نزدیکان فرد متوفی به دلیل خودکشی ممکن است تمام تلاش خود را به کار گیرد تا دلیل واضحی مانند ابتلاء به بیماری های روانی را ذکر کنند که البته این موضوع در خصوص موارد صدق نمی کند [2]. انتخاب گروه شاهد از بین افراد زنده نیز برای خود مشکلاتی را به همراه می آورد. از جمله این که همان طور که قبلا اشاره شد، نزدیکان فرد فوت شده به دلیل خودکشی سعی می کنند، دلیلی را برای اقدام وی پیدا و ارائه کنند. اما در مورد نزدیکان کنترل های زنده قضیه کاملا متفاوت است. به علاوه، انتخاب کنترل زنده و دعوت از وی و نزدیکان وی در انجام یک مطالعه کالبد شکافی روان شناختی بسیار مشکل است. زیرا که آنها معمولا تمایلی به شرکت در چنین مطالعاتی ندارند. اما برعکس، نزدیکان یک فرد متوفی به دلیل خودکشی، انگیزه و تمایل بسیار زیادی به شرکت در مطالعات کالبد شکافی روان شناختی دارند [2].اخیرا آرنسمن ((Arensman و همکاران طرح مطالعاتی جدیدی را برای انجام یک کالبد شکافی روان شناختی پیشنهاد کرده اند. در طرح آنها، محققین همزمان می توانند یک مطالعه مورد_شاهدی بین افراد متوفی به دلیل خودکشی با گروه شاهدی انجام دهند که مانند موردها به یک پزشک خانواده (General Practitioner) مراجعه می نموده اند. همزمان، در یک مطالعه تطبیقی دیگر، محققین می توانند موارد خود را با گروه شاهدی که به دلیل اقدام به خودکشی در بیمارستان بستری شده اند مقایسه نمایند. کسانی که به دلیل اقدام به خودکشی در بیمارستان بستری می شوند، می توانند گروه شاهدی نسبتا مناسب برای افرادی باشند که به دلیل خودکشی جان خود را از دست داده اند. نقطه قوت این طرح مطالعاتی در آن است که در هر دو گروه شاهدها، مصاحبه هم با فرد شاهد و هم با یکی از نزدیکان وی صورت می گیرد. مقایسه اطلاعاتی که از این طرح به دست می آید، به خوبی می تواند بیان گر آن باشد که مصاحبه با نزدیکان یک فرد در حالات مختلف، تا چه اندازه می تواند نتایج قابل اعتمادی را در باره وی ایجاد نماید [3].