بازیابی نشانه های «جریان سیال ذهن» در چکامه های ادونیس
انتشار رمان «در جستجوی زمان از دست رفته» توسط مارسل پروست، رمان «زیارت» از بانو دوروتی ریچاردسون، داستان «چهره مرد هنرمند در جوانی» و به ویژه رمان «اولیس» توسط جیمز جویس در سالهای 1922-1913 به مثابه پیدایش نخستین نمونه های جدی «جریان سیال ذهن» به شمار میرود. برخی شاخص های بنیادین جریان سیال ذهن در ادبیات عربی، دارای دیرینهای دور است که به زعم نگارنده از متون کلاسیک مانند «حی بن یقظان» ابن سینا، «حی بن یقظان» ابن طفیل، «رساله الغفران» ابوالعلاء معری-که به بیان طه ندا متاثر از ارداویرافنامه فارسی پدید آمده است و همچنین در «توابع و زوابع» ابن شهید اندلسی آغاز شده و تا امروز در متنهای داستانی جبران خلیل جبران، چکامه های سرایندگان مکتب تموز و در شعرهای داستانی ادونیس و به ویژه در قصاید کلیه او ادامه یافته است. این جستار بر بنیاد توصیف و تحلیل مبتنی بر نقد روان شناختی و در پی شناسایی و کشف نشانه های روشن جریان سیال ذهن در پیشرفته ترین و پیچیده ترین گونه شعری معاصر عربی یعنی «قصیده کلیه» ادونیس میباشد. یافته های حاصل از این پژوهش حکایت از آن دارد که ویژگیهای بنیادین جریان سیال ذهن مانند تک گویی درونی، حدیث نفس، فوران دادههای ذهن، پیچیدگی و نمادپردازی تا سرحد ابهام، نوسازههای زبانی، باهمآیی زمانها، و... در «قصاید کلیه» ادونیس در جایگاه نمونه ناب متون عرفانی سمبولیک سوررئال به روشنی قابل بازیابی است؛ همچنین ردپای باورهای جیمز جویس، مارسل پروست و ویرجینیا وولف درباره زمان و خاطرات در گفتارهای ادونیس، نظریه پرداز قصیده کلیه به وضوح دیده میشود.
جریان سیال ذهن ، زمان ، رویا ، روایت ، قصیده کلیه ، ادونیس
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.