اثر خاک ورزی بین ردیفی بر عملکرد و کارآیی مصرف آب چغندرقند

تراکم خاک موجب کاهش خلل و فرج خاک و در نتیجه افزایش مقاومت و چگالی ظاهری خاک می شود. اگر بعد از کاشت، بین ردیف ها مجددا خاک ورزی انجام شود، می تواند اثرات مثبتی بر کاهش فشردگی خاک و همچنین بر عملکرد محصول داشته باشد. این تحقیق به مدت دو سال (1396-1395) با هدف خاک ورزی بین ردیفی به منظور کاهش اثرات منفی تراکم خاک و نیز نرم کردن خاک اطراف ریشه چغندرقند در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اکباتان همدان با خاکی لومی و در قالب طرح آزمایشی کرت های یک بار خرد شده در سه تکرار اجرا شد. آبیاری در دو سطح شامل: 100درصد نیاز آبی گیاه (I1) و 75 درصد نیاز آبی گیاه (I2) به عنوان عامل اصلی و خاک ورزی بین ردیفی در چهار سطح شامل: کولتیواتور مرکب مجهز به تیغه های هلالی و قلمی به عمق 25-20 سانتی متر (T1)، کولتیواتور هلالی (T2)، کولتیواتور هلالی+ نیمه زیرشکن به عمق 35-30 سانتی متر (T3) و ماشین مرکب روتیواتور بین ردیفی مجهز به کولتیواتور دوار و تیغه پنجه غازی به عمق 25-20 سانتی متر (T4) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. در حین آزمایش برخی خواص فیزیکی خاک شامل چگالی ظاهری و شاخص مخروط خاک در کف جویچه اندازه گیری شدند. در پایان فصل رشد، عملکرد ریشه و عملکرد شکر سفید اندازه گیری و محاسبه شدند. نتایج نشان داد که اثر روش های خاک ورزی بین ردیفی بر شاخص های چگالی ظاهری خاک و شاخص مخروط خاک معنی دار شدند و تیمار T3 (کولتیواتور هلالی+ نیمه زیرشکن به عمق 35-30 سانتی متر) نسبت به بقیه تیمارها کمترین مقدار چگالی ظاهری و شاخص مخروط خاک داشتند. اثر روش های خاک ورزی بین ردیفی و سطوح آبیاری و نیز اثرات متقابل آن ها بر عملکرد ریشه و شکر سفید معنی دار نبودند. نتایج نشان داد که اثر خاک ورزی بین ردیفی بر کارآیی مصرف آب معنی دار نبود. اثر نیاز آبی بر کارآیی مصرف آب بر اساس عملکرد شکر و شکر سفید معنی دار بود. نیاز آبی 75 درصد نسبت به نیاز آبی 100 درصد، کارآیی مصرف آب بر اساس عمکرد ریشه، شکر و شکر سفید را به ترتیب 4، 14 و 7 درصد افزایش داد. بنابراین با هدف کاهش مصرف آب و عدم کاهش معنی دار عملکرد، می توان پس از استقرار گیاه حدود 25% مصرف آب را کاهش داد.