تعیین بهره وری آب و نیاز آبی خیار گلخانه ای در قزوین

کشت های گلخانه ای نقش ویژه ای در تولید محصولات کشاورزی دارند. آگاهی از میزان دقیق نیاز آبی در برنامه ریزی توسعه گلخانه ها از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از این پژوهش ارزیابی و ارایه مدلی برای برآورد تبخیر و تعرق خیار در شرایط گلخانه ای با استفاده از داده های هواشناسی و مطالعه بهره وری آب در تولید این محصول در قزوین است. در طی تحقیق، تغییرات دما، رطوبت، تشعشع، ارتفاع گیاه و رطوبت خاک اندازه گیری شد. با بررسی مدل های ریاضی مختلف، یک مدل توانی با پارامترهای دما، رطوبت نسبی و ارتفاع گیاه و با ضریب همبستگی 86/0 به عنوان بهترین مدل برای برآورد تبخیر و تعرق خیار گلخانه ای انتخاب شد. همچنین مقایسه تبخیر و تعرق اندازه گیری شده با روابط متداول تعیین تبخیر و تعرق نشان داد که در سطح اطمینان 99 درصد بین تبخیر و تعرق اندازه گیری شده و تبخیر و تعرق برآورد شده با روش فائو پنمن مانتیث همبستگی وجود دارد. روش فائو پن من مانتیث با ضریب تبیین 42/0 از دقت بیشتری نسبت به سایر روش ها برخوردار بوده و روش بلانی کریدل اصلاح شده با ضریب تبیین 24/0 کمترین دقت را دارد. همچنین بهره وری آب در گلخانه های کشت خیار فعال در استان قزوین مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داده بهره وری آب خیار در گلخانه ها از 23/9 تا 44/22 کیلوگرم بر متر مکعب متغیر است. این دامنه تغییرات مساله اهمیت مدیریت و بهره برداری در ارتقای بهره وری آب در گلخانه ها را خاطر نشان می سازد. طبق برآوردهای انجام شده در این تحقیق اگر میزان تولید فعلی خیار در استان در فضای آزاد در گلخانه ها کشت شود، به 117 هکتار گلخانه نیاز خواهد داشت و با این عمل نزدیک به 15 میلیون متر مکعب آب صرفه جویی خواهد شد. با بررسی سایر جوانب اقتصادی و اجتماعی توسعه گلخانه ها می تواند در تسکین مشکلات کم آبی در استان کمک ساز باشد.