اثر اسید هیومیک بر فراهمی کود فسفر و برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه کلزا

فسفر در مقایسه با دیگر مواد مغذی ضروری، دارای تحرک و قابلیت دسترسی کمتر برای گیاهان است. اگر چه فسفر به اشکال آلی و غیر آلی در خاک ها فراوان است، اما اغلب عامل مهم یا حتی محدود کننده اصلی برای رشد گیاه است. در این پژوهش اثرات مصرف هم زمان اسید هیومیک و کود فسفر و روش های کاربرد آن بر صفات فیزیولوژیک و فراهمی فسفر در گیاه کلزا (رقم هایولا 50) مورد بررسی قرار گرفت، بدین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار به صورت گلدانی به اجرا درآمد. تیمارهای شامل فسفر در سه سطح (0، 50 و 100 میلی گرم کود سوپرفسفات تریپل بر کیلوگرم خاک)، اسید هیومیک در سه سطح (0، 5/0 و 1 گرم بر کیلوگرم خاک) و روش های کاربرد همزمان اسید هیومیک و فسفر بود. اثرات متقابل اسید هیومیک و فسفر و روش های کاربرد آن بر تمام صفات اندازه گیری شده در سطح یک درصد معنی دار شد. نتایج اثرات متقابل سه جانبه سطوح اسید هیومیک، سطوح فسفر و روش های کاربرد نشان داد که بیشترین مقادیر در انواع کلروفیل (a، b و ab) و کارتنوئید در تیمار کودی 100 میلی گرم بر کیلوگرم فسفر و سطح 1 گرم بر کیلوگرم مصرف همراه با آب آبیاری اسید هیومیک به دست آمد. بیشترین مقدار غلظت فسفر اندام هوایی با میانگین 30/0 درصد در تیمار یک گرم بر کیلوگرم اسید هیومیک همراه با آب آبیاری با سطح 100 میلی گرم بر کیلوگرم فسفر مشاهده شد هر چند با تیمار 5/0 گرم بر کیلوگرم اسید هیومیک همراه با آب آبیاری از لحاظ آماری اختلاف نداشت. بیشترین مقدار فسفر عصاره گیری شده به روش اولسن با میانگین 16/41 میلی گرم بر کیلوگرم و روش سلطان پور و شواب با میانگین 24/5 میلی گرم بر کیلوگرم مربوط به تیمار 100 میلی گرم برکیلوگرم فسفر و مصرف خاکی یک گرم بر کیلوگرم اسید هیومیک بود. همچنین همبستگی بالا و معنی داری بین فسفر عصاره گیری شده به روش اولسن و سلطان پور و شواب با صفات مورد مطالعه مشاهده شد. به نظر می رسد که استفاده از فسفر همراه با اسید هیومیک، بیشتر از کاربرد فسفر به تنهایی، می تواند باعث افزایش فسفر قابل دسترس در خاک و نیز غلظت فسفر در گیاه کلزا (هایولا 50) شود.