اثر آتش بر برخی ویژگی های شیمیایی خاک جنگل در نزدیک تنه و مرز تاج بلوط ایرانی (.Quercus brantii Lindl)

آتش می تواند طیف گسترده ای از خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، کانی شناسی و زیستی خاک را بسته به شدت خود تغییر دهد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی و مقایسه اثر آتش بر ویژگی های شیمیایی خاک جنگلی در موقعیت های متفاوت در زیر گونه درخت بلوط ایرانی (برودار) (.Quercus brantii Lindl) در شهرستان مریوان بود. برای انجام این تحقیق، دامنه ای که در مرداد ماه سال 1396 آتش سوزی رخ داده بود، انتخاب شد. سپس ترانسکتی بر روی خطوط تراز به طول 250 متر پیاده شد و در فواصل 30 متری نزدیک ترین درخت برودار انتخاب شد و در نهایت دو نمونه خاک در عمق 5-0 سانتی متری و در دو فاصله نزدیک تنه (50 سانتی متری) و مرز تاج برداشت شد. در مجاورت این دامنه؛ منطقه شاهد انتخاب و به همین ترتیب عمل شد. در نهایت 32 نمونه خاک سوخته و نسوخته، برداشت و پس از انتقال به آزمایشگاه برخی ویژگی های شیمیایی شامل کربن، نیتروژن، فسفر، کلسیم، منیزیم، پتاسیم تبادلی، pH و EC اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش فاصله از تنه درخت، مقدار کربن و نیتروژن خاک افزایش یافت. فسفر، کلسیم، منیزیم و پتاسیم با حرکت به سمت مرز تاج درختان کاهش معنی داری داشتند. pH و هدایت الکتریکی نیز با افزایش فاصله از تنه درختان کاهش معنی داری داشتند. به طور کلی می توان گفت با حرکت از موقعیت نزدیک تنه به طرف مرز تاج خصوصیات خاک سوخته متفاوت بوده است که به دلیل تفاوت در مقدار مواد قابل اشتعال تجمع یافته، احتمالا شدت آتش کمتر شده و در نتیجه اثرات متفاوتی بر خاک گذاشته است.