پیامدهای اجتماعی - فرهنگی تصادفات رانندگی «مطالعه کیفی تروما از فرد تا جامعه»

حوادث ترافیکی در ایران، وضعیت بسیار نگران کننده ای دارند. هرساله بیش از شانزده هزار کشته و ده برابر این تعداد، مصدوم و میلیاردها تومان خسارت حوادث جاده ای نشانگر وسعت تلفات فیزیکی و هزینه هایی است که بر جامعه ایران تحمیل می شود. بیشتر پژوهش ها، این حوادث را از منظر علل و با نگاهی عینیت گرایانه و آماری دنبال می کنند؛ اما آنچه در این میان کمتر موردتوجه قرار گرفته، جنبه های اجتماعی و فرهنگی ای است که گریبان گیر حادثه دیدگان می شود. هدف این مقاله، بررسی پیامدهای اجتماعی - فرهنگی تصادفات رانندگی است و با روشی «کیفی» و «مصاحبه» با مصدومان ناشی از این تصادفات، تلاش دارد ابعاد پنهان آن را روشن سازد. نتایج حاصل از این پژوهش نمایانگر طیف وسیعی از آسیب هاست که از سطوح خرد تا سطوح کلان جامعه را دربرمی گیرد. مهم ترین این پیامدها در سطح خرد که همان قربانیان و مصدومان حوادث هستند شامل سبک زندگی اجباری، افزایش احساس آنومی، افزایش فشار و استرس های روانی، تضییع حقوق فردی، تزلزل موقعیت شغلی و تحصیلی، زیان های مالی و هویتی، کاهش سرمایه اجتماعی و نظایر آن می شود؛ همچنین مهم ترین این پیامدها در سطح میانه یا خانواده شامل فشارهای چندجانبه اقتصادی، جانی و روانی به اعضای خانواده، بحران سرپرستی خانواده، تزلزل ساختار خانواده، ناامنی روانی و اقتصادی خانواده، تنزل پایگاه اجتماعی - اقتصادی خانواده و نظایر آن می شود و در سطح کلان، پیامدهایی چون خسارات اقتصادی سنگین به دولت، قانون شکنی و قانون گریزی اجتماعی، کاهش متوسط سن امید به زندگی، هدررفتن مهارت ها و تخصص ها، افزایش هزینه های کنترل و نظارت پلیسی، کاهش قشر مولد و افزایش قشر ناتوان را دربرمی گیرد. حاصل این پیامدها، ترومای اجتماعی - فرهنگی است که به شکل پنهان جامعه را به مخاطره می اندازد