سیر و تطور ردیف در قالب مثنوی برحسب نوع ادبی
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
قالب مثنوی را از منظر جنبه های موسیقایی متفاوت از قوالبی مثل غزل و قصیده می دانند. یکی از تفاوت هایی که برخی علمای بلاغت در این زمینه مطرح کرده اند، گرایش کمتر شاعران به کاربرد ردیف در این قالب، نسبت به قوالب دیگر شعری است. تحقیق پیش رو تلاش دارد ردیف را در این قالب مورد بررسی قرار دهد. از آنجا که ممکن است عواملی چون نوع ادبی، دوره های مختلف شعر فارسی و بخش های توصیفی یا روایی منظومه، در میزان استفاده از این عنصر نقش داشته باشد، این تحقیق، کاربرد ردیف را در نوع ادبی عرفان و زهد (حدیقه الحقیقه، رحیق التحقیق، مخزن الاسرار نظامی) و غنایی (ورقه و گلشاه، ویس و رامین، لیلی و مجنون) و با توجه به مولفه های مذکور، با تاکید بر هزار بیت از هریک از منظومه ها بررسی کرده است. این تحقیق نشان می دهد میزان کاربرد ردیف در مثنوی نیز همانند قوالب دیگر، به مرور افزایش یافته است. علاوه بر آن میان اشعار روایی و غیرروایی در کاربرد ردیف، تفاوتی محسوس وجود ندارد؛ اما توزیع ردیف، در بخش های مختلف یک منظومه، یکسان نیست. در انواع مختلف ادبی، میزان به کارگیری ردیف، متفاوت است و برخلاف تصور اولیه، منظومه های غنایی، کمتر از عرفانی، از ردیف بهره برده اند.
کلیدواژگان:
قالب مثنوی ، موسیقی شعر ، ردیف ، ادب عرفانی ، ادب غنایی
زبان:
فارسی
صفحات:
221 تا 244
لینک کوتاه:
magiran.com/p2102475
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!