بررسی دیدگاه ابوهلال عسکری در معجم الفروق اللغویه از نگاه لغویان و مفسران (فقره 319 - 455)

از جمله مسایلی که در گذشته و امروزه بین لغویان و مفسران مطرح و مورد اختلاف است، وجود یا عدم وجود واژگان مترادف در قرآن کریم می باشد. گفتنی است که پیشینیان بسیاری از واژگان قرآن را با واژگان دیگری معنا و تفسیر می کردند که این می تواند بر وجود ترادف در نظر آنان دلالت کند. اما از حدود قرن سوم در میان برخی از علمای لغت، تلقی دیگری پدید آمد، مبنی بر اینکه هر واژه ای برای معنایی خاص وضع شده است و از این رو هیچ دو واژه ای مترادف نیستند. ابوهلال عسکری نیز قایل به این نظر بوده و در این زمینه کتابی با عنوان «الفروق اللغویه» نگاشته است که در آن به فرق بین کلمات مترادف پرداخته اما در این راه از اشتباه مصون نمانده است. در این تحقیق، قوت و ضعف نظرات ایشان را طبق نظر تعدادی از لغویان و مفسران و به دور از هر گونه غرض شخصی مورد نقد و بررسی قرار داده ایم. در مورد وجود یا عدم وجود واژگان مترادف در قرآن کریم باید گفت، الفاظ مترادف در آن بکار نرفته است و هر لفظی معنای ویژه خود را دارد و کلمات تنها از جوانبی با هم مترادفند. حتی لغویان و مفسرین هم قایل به ترادف نبوده و برای هر واژه، معانی متفاوتی ذکر می کنند. گفتنی است تاکنون کسی واژگان مترادف را طبق نظر ابوهلال در کتاب «الفروق اللغویه» و با توجه به نگاه لغویان، مفسران بررسی نکرده، و این تحقیق در نوع خود بی سابقه است.