تحلیل و پهنه بندی مقدار بیشینه بارش روزانه ایران با استفاده از توزیع ویکبای و تکنیک زمین آمار

بررسی تغییر مکانی بیشینه بارش روزانه به منظور ارزیابی منابع آب و پیش بینی حوادث طبیعی از اهمیت زیادی برخوردار است. در پژوهش حاضر توزیع ویکبای به عنوان مناسب ترین توزیع احتمالاتی با استفاده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف برای برآورد بیشینه بارش روزانه در دوره بازگشت های 2، 5، 25، 50 و 100 سال به دست آمد. توزیع ویکبای بر داده های بیشینه بارش روزانه برازش داده شد. با استفاده از روش کریجینگ ساده مقدار نیم تغییرنما در دوره بازگشت های مذکور محاسبه و منحنی مربوط به آن ترسیم شد و مدل مناسبی به این نقاط برازش داده شد. سپس نقشه های خطوط هم مقدار  در دوره بازگشت های مذکور ترسیم شد. نتایج نشان داد که ساختار مکانی بیشینه بارش روزانه برای دوره های بازگشت 2، 5 و 25 سال از مدل گوسی و دوره های بازگشت 50 و 100 سال از مدل کروی پیروی می کند. مناسب بودن مدل نیم تغییرنماها با بهره گیری از روش اعتبارسنجی متقابل و محاسبه آماره های خطای بیشینه و درصد خطای جذر میانگین مربعات ارزیابی شد. معیار خطای جذر میانگین مربعات ارزیابی برای تمام دوره های بازگشت کمتر از 40% شد که نشانه دقت تخمین است. روش کریجینگ ساده برای پهنه بندی بیشینه بارش روزانه روش مناسبی است. در همه نقشه ها، نواحی مرکزی ایران نسبت به دیگر نقاط، کمترین بارش روزانه را دارا هستند. علت تفاوت مکانی در نقشه ها در دوره بازگشت های مختلف، تفاوت در مقدارهای بارش روزانه در دوره بازگشت های مورد نظر است. بدین معنا مناطقی که در یک محدوده همگن قرار گرفته اند از نظر مقدار بارش در هر دوره بازگشت، به یکدیگر نزدیک تر هستند.