نقد پارادایمی و هژمونیک گزارش اجلاس 2005 یونسکو، با تاکید بر نقش دانشگاه

کتاب به سوی جوامع دانایی محور، ترجمه گزارش جهانی یونسکو به سال 2005 است که آن را آقایان علی حسین قاسمی و سیروس آزادی ترجمه و سازمان «سمت» به عنوان منبع اصلی دروس «جغرافیای سیاسی اطلاعات» (مقطع دکترا) و نیز «جهانی شدن و جامعه اطلاعاتی، مدیریت اطلاعات و دانش، اینترنت و شبکه های اطلاعاتی» (مقطع کارشناسی ارشد) برای رشته کتابداری و اطلاع رسانی، منتشر کرده است. این کتاب با توصیفی از اوضاع جهان در ارتباطات علمی و فناورانه و برشمردن ضعف های جهان توسعه نیافته در این زمینه راهکارهایی برای توسعه علمی جهان سوم ارائه کرده است؛ اما دانشگاه مورد نظر این کتاب، دانشگاهی کاملا مادی است که مباحث فلسفی و الهیاتی در آن جایی ندارد. نقد هژمونیک این کتاب نشان می دهد که توصیه های آن نه تنها چاره معضل توسعه نیافتگی علمی جهان سوم نیست، بلکه خود به تثبیت سلطه قطب های علمی شمال و جهان ثروتمند اطلاعاتی منجر میشود و بر عمق شکاف اطلاعاتی می‏افزاید. پیشنهاد این جستار برای کشورهای اسلامی، روی آوردن به اسلامی سازی بنیادهای پارادایمی علوم و معارف در تحقیقات توصیفی و همبستگی، تمرکز بر تولید نظریه های هنجاری و نیز الهام از الهیات رهایی بخش با رهیافت اسلامی است که هر سه پیشنهاد، در واقع سه ضلع اصلی اسلامی سازی علم و معرفت دانشگاهی است.