اثرات کشندگی و بازدارندگی تخمگذاری عصاره های کرفس Apium graveolens و علف داسی Falcaria vulgaris بر بید سیب زمینی Phthorimaea operculella در شرایط آزمایشگاهی

عصاره های برخی گیاهان به دلیل دارا بودن اثرات زیستی مختلف مانند کشندگی، دورکنندگی و ضدتغذیه ای می توانند به عنوان آفت کش مورد استفاده قرار گیرند. در این بررسی تاثیر عصاره ی دو گیاه علف داسی، Falcaria vulgaris Bernh و کرفس،Apium graveolens L.  از تیره ی چتریان، بر چند ویژگی زیستی بید سیب زمینی، Phthorimaea operculellaZeller, 1873، مورد بررسی قرار گرفت. حشرات در دمای 2±26 درجه ی سلسیوس، دوره ی نوری 16:8 ساعت (تاریکی: روشنایی) و رطوبت نسبی 5±50 درصد، بر روی غده های سیب زمینی پرورش یافتند. اندام های هوایی گیاهان مورد بررسی پس از شستشو در سایه خشک شده و به ترتیب با روش خیساندن در حلال های هگزانی، اتیل استاتی و متانولی عصاره گیری شدند. اثرات کشندگی تماسی عصاره ها بر تخم های 24 ساعته، اثر تدخینی عصاره ها بر لاروهای سن اول و اثر بازدارندگی تخم گذاری عصاره ها بر حشرات کامل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عصاره های هگزانی و اتیل استاتی گیاه علف داسی به ترتیب با مقادیر LC50معادل 5/2 و 38/3 و کرفس 12/2 و 81/2 گرم بر لیتر اثر تخم کشی خوبی در مقایسه با سایر عصاره ها داشتند. اثر تدخینی عصاره های هگزانی و اتیل استاتی علف داسی با LC50معادل 59/5 و 43/13 میلی گرم بر لیتر به طور معنی داری بیشتر از بقیه ی عصاره ها بود. عصاره ی متانولی هر دو گیاه فاقد اثرات تخم کشی و تدخینی بودند. عصاره های اتیل استاتی، هگزانی و متانولی هر دو گیاه اثرات بازدارندگی تخم گذاری خیلی خوبی داشتند. عصاره ی اتیل استاتی کرفس به طور کامل و عصاره ی اتیل استاتی علف داسی بیش از 80 درصد از تخم گذاری  حشرات کامل جلوگیری کردند. اثرات زیستی مختلف عصاره های گیاهان مورد بررسی، توان بالای آن ها را به عنوان عامل کنترلی در برنامه های مدیریت بید سیب زمینی نشان می دهد.