ارزیابی اثرات ضدقارچی عصاره های آبی، الکلی و استونی گال بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl. var. persica (Jaub and Spach) Zohary)

استفاده از عصاره ها و اسانس های با منشاء گیاهی یکی از روش های نوین، سالم و بی خطر برای کنترل بیماری های گیاهی است. مشخص شده است ترکیبات استخراج شده از گال بلوط دارای خواص دارویی و درمانی متعدد بوده و دارای خواص ضد میکروبی بالایی نیز می باشند. این پژوهش با هدف ارزیابی اثرات ضد قارچی ترکیبات استخراجی از گال بلوط ایرانی (Quercus brantii var. persica) ناشی از زنبور Aphelonyx persica روی تعدادی از قارچ های مهم بیماری‏زای گیاهی (فوزاریوم، آلترناریا، پیتیوم و فیتوفتورا) انجام شد. برای این منظور پس از تهیه عصاره آبی، استونی و متانولی از گال A. persica، طی آزمون‏های مختلف محیط های متناسب آگاردار و مایع دارای غلظت های گوناگونی از انواع عصاره ها تهیه و میانگین رشد و وزن پرگنه های قارچی و نیز اسپورزایی آنها در غلظت های متفاوت هر عصاره اندازه ‏گیری و با شاهد مقایسه شد. نتایج نشان داد اثر ضد قارچی عصاره های گال A. persica وابسته به غلظت بوده و همراه با افزایش غلظت عصاره، خاصیت ضد قارچی آن ها افزایش می یابد. مقایسه میان اثر عصاره ها نشان داد که اگرچه عصاره ها در غلظت‏های مورد استفاده، خاصیت ضد قارچی معنی‏دار روی رشد و وزن پرگنه‏ های قارچی نداشته‏ اند، اما عصاره الکلی اسپورزایی قارچ‏ها را مهار کرد. بطوریکه عصاره الکلی در غلظت های 50 و 70 میلی‏گرم بر میلی‏لیتر و بالاتر به طور معنی داری موجب کاهش تولید اسپور در محیط های کشت قارچی شد؛ از این رو لازم است در مطالعات آتی در زمینه کاربرد دارویی آن تحقیقات جامع تری صورت گیرد.