ارزیابی شاخص های تحمل به شوری در ژنوتیپ های پنبه با استفاده از روش GGE biplot

به‎ منظور ارزیابی و مقایسه از ژنوتیپ ها و دورگ های جدید پنبه که طی آزمایش های متعدد مورد گزینش قرار گرفته و از نظر صفات کمی و کیفی ویژگی های ممتازی بودند، این پروژه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در دو منطقه هاشم آباد (بدون تنش) و انبارالوم (تنش شوری) طی دو سال 94-1393 انجام شد. 38 ژنوتیپ به همراه دو رقم تجاری گلستان و سپید (به‎عنوان شاهد) مورد مقایسه قرار گرفتند.صفات اندازه گیری شده شامل: عملکرد (چین اول، چین دوم و عملکرد کل)، اجزای عملکرد (وزن غوزه، تعداد غوزه، طول و تعداد شاخه های زایا)، ارتفاع بوته و زودرسی (نسبت چین اول به عملکرد کل) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ های مورد بررسی در سال ها و مکان های انجام آزمایش از نظر اکثر صفات مورد بررسی تفاوت آماری معنی داری در سطح 5% یا 1% وجود دارد. بیشترین میزان عملکرد را در شرایط بدون تنش ژنوتیپ های Er26،Tj82 ، Tj135 و DB24 از خود نشان دادند. اما رتبه بندی تیمارها در شرایط تنش متفاوت بود و ژنوتیپ های Tj174،Er34 و Tj135 بیشترین عملکرد را در شرایط تنش شوری تولید کردند. ازنظر شاخص تحمل ژنوتیپ های Er26، Er29 و Tj82 برتر از بقیه ژنوتیپ ها بودند. اما بر اساس شاخص حساسیت به تنش (SSI) ژنوتیپ های Er29، Tj185 و Er26 حساس تر بودند. در نمودار رسم شده توسط نرم افزار GGE biplot دو مولفه تعیین شده در مجموع 94 درصد از تغییرات را توجیه کرد. سرانجام از نظر تحمل شوری ژنوتیپ‎های Tj135، Er38 و Tj82 بعنوان برترین و متحمل ترین ژنوتیپ ها انتخاب و معرفی شدند.