شناسایی شاخص ‎های بازاریابی اجتماعی در اقتصاد اسلامی (مورد مطالعه: شهر مشهد مقدس)

هدف اصلی این پژوهش، مفهوم ‎سازی مجدد بازاریابی اجتماعی در کسب ‎و ‎کار اسلامی با رویکرد امضایی و طراحی مقیاسی برای اندازه‎ گیری آن می‎ باشد. برای این منظور، با استفاده از پارادایم مالهوترا و برکز، سه مرحله کلی گردآوری آیتم‎ ها و اعتبار محتوا، توسعه مقیاس پالایش شده و ارزیابی ابعاد، اعتبار و پایایی، در نظر گرفته شده است. بعد از بررسی اسناد و مدارک در مورد بازاریابی اجتماعی و انجام مصاحبه گروه کانون با صاحب‎ نظران در حوزه پژوهش ‎های اقتصاد اسلامی، تعداد 45 آیتم گردآوری شده و با انجام اعتبار محتوا و نظرسنجی از خبرگان، این تعداد به 30 آیتم کاهش یافت. در ادامه، با انجام تحلیل عاملی اکتشافی داده‎ های حاصل از پیمایش، یک مقیاس سه بعدی با 14 آیتم به عنوان مولفه‎ های بازاریابی احتماعی مبتنی بر آموزه‎ های اقتصاد اسلامی، طراحی و معرفی شده است. ابعاد این مقیاس به ترتیب محیط ‎زیست، امنیت و بهداشت نام‎ گذاری شدند. محیط ‎زیست دربرگیرنده آیتم ‎های از بین بردن زیبایی طبیعت، سوءاستفاده از اموال عمومی و دولتی، افزایش فضای سبز در منطقه، عدم ‎اتلاف منابع طبیعی، عدم‎ آلودگی منابع آبی و خاکی و ایجاد آلودگی صوتی می باشد. امنیت دربرگیرنده آیتم‎ های حفظ اسرار و اطلاعات، عدم ‎ترس از ملامت دیگران، باورهای عمیق دینی و ایجاد صلح در بین مردم بوده و همچنین، بهداشت در برگیرنده آیتم‎ های بهداشت فردی، بهداشت تغذیه، بهداشت پوشاک و پیشگیری از بیماری می باشد. این مقیاس برای اولین ‎بار طراحی شده و پژوهش ‎های متعددی در مورد ارزیابی اعتبار آن در جوامع آماری مختلف مورد نیاز است تا بتوان آن را در حوزه کسب‎ و کار به هنجار تبدیل کرد. طراحی مقیاس بومی برای بازاریابی اجتماعی با استناد به مختصات فرهنگی خاص منطقه، جنبه جدید و نوآورانه این طرح می‎ باشد.