در باب پروردن شکر در اخلاق فضیلت گرای صوفیانه

شکر یکی از محوری ترن فضیلت ها در اخلاق اسلامی است و به این دلیل مهم دانسته می شود که دو مفهوم تعیین کننده «ایمان» و «بی ایمانی» در اسلام اساسا حول محور شکر و کفر می گردد. این مقاله بر نحوه مواجهه سنت صوفیانه با مقوله اخلاقی شکر متمرکز است و به ویژه به اهمیتی که پرورش این فضیلت در حیات درونی سالکان دارد می پردازد. این هدف از طریق تحلیل آثار طیفی از نویسندگان برجسته تصوف از حکیم ترمذی (و. 905-910 م) و ابوطالب مکی (و. 96 م) گرفته تا ابن عربی (و. 1240 م) و احمد زروق (و. 1493 م) محقق شده است. در اثنای این مقاله کوشش شده که اصطلاح شکر از منظر معنی شناسی در بافت زبان عربی و کاربرد این اصطلاح در قرآن و ادبیات صوفیه بررسی شود و علاوه بر آن به راهبردهای مختلفی که طیف وسیعی از استادان تصوف ، درباره چگونگی آمیختن این فضیلت با زندگی شخصی ارایه کرده اند ، نگاه شده است و در آخر ، باورهای صوفیان در مورد پیامدها یا «تاثیرات کارمایی» شکر نعمت و کفر نعمت در رستگاری افراد مورد کاوش قرار گرفته است.