ارزیابی سطح الگوی رشد هوشمند در مناطق روستایی پیرامون کلانشهر تهران

هرچند روستاهای پیرامون کلانشهرها در مسیر توسعه ی خود بسیار از رشد و گسترش شهر مرکزی و روابط با آن متاثر هستند، این تاثیر بیشتر به شکل افزایش جمعیت و گسترش کالبدی سکونتگاه‎های روستایی پیرامون شهرها تجلی می‎یابد و کمتر نشانی از توسعه ی اقتصادی و اجتماعی در چارچوب توسعه ی پایدار روستایی را با خود دارند. این روستاها معمولا گرفتار چالش‎های متعدد اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و زیست محیطی می شوند. در این راستا، یکی از راه حل‎های مطرح شده برای مقابله با این نابسامانی‎ها، بهره‎گیری از الگوی «رشد هوشمند» است. درواقع، رشد هوشمند استراتژی عاقلانه‎ای برای جهت دادن به پراکندگی به سمت پایداری و توسعه ی هدفمند است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و شیوه ی جمع‎آوری اطلاعات مبتنی‎بر مطالعات اسنادی ‎و مطالعات میدانی است‎. هدف مقاله ی حاضر، در گام نخست شناسایی و بومی‎سازی زیرمعیارهای رشد هوشمند براساس ماهیت روستاهای کشور و در گام دوم ارزیابی روستاهای پیرامون کلانشهر تهران براساس معیار‎های رشد هوشمند است. بنابراین، با بهره‎گیری ازنظر خبرگان حوزه ی مطالعات روستایی، 74 نماگر برای ارزیابی روستاها مشخص شد. نتایج به دست آمده از آزمون رادار نشان می‎دهد که براساس طیف پرسکات آلن، هیچ یک از روستاها در وضعیت رشد هوشمند نیستند و بیشتر در طیف رشد غیرهوشمند و رشد غیرهوشمند بالقوه قرار دارند. همچنین، ازنظر سطح رشد هوشمند، روستاهای موردمطالعه در چهار طبقه تقسیم می شوند. روستاهای لالان و امامه بالا در شمال تهران، باغ کمش و قلعه نو املاک در شرق و کردزار در غرب درمقایسه با سایر روستاها از وضعیت مطلوب‎تری برخوردارند.