براورد آب مجازی و نیاز آبی گیاهان حاشیه بیابان با استفاده از تصاویر ماهواره ای (مطالعه موردی: دشت ورامین)

با توجه به تغییرات اقلیم و تاثیرات آن بر نیاز آبی گیاهان و منابع آبی به ویژه در مناطق گرم و خشک، براورد دقیق میزان تبخیر و تعرق به منظور مدیریت کشاورزی و آبیاری اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. در این پژوهش سعی شده است با شناخت وضعیت پوشش گیاهی در حاشیه مناطق بیابانی دشت ورامین به ویژه اراضی کشاورزی با کشت مختلط، میزان تبخیر و تعرق واقعی پوشش گیاهی و نیاز آبی آنها مشخص شود. این پژوهش به بررسی رابطه بالقوه میان تبخیر و تعرق پوشش گیاهی اراضی کشاورزی ناهمگن و شاخص پوشش گیاهی با استفاده از تکنیک سنجش از دور در اراضی کشاورزی دشت ورامین می پردازد. مجموعه تصاویر ماهواره ای لندست 7 در فصول متوالی سال های 2013 و 2014 برای تعیین میزان سبزینگی استفاده شد. به منظور پردازش تصاویر از جمله تصحیحات هندسی، تصحیحات اتمسفری و تهیه نقشه های NDVI، نرم افزار ENVI به کار گرفته شد. علاوه بر این، اطلاعات آب وهوایی و پوشش گیاهی دشت ورامین جمع آوری شده و نرخ تبخیر و تعرق واقعی پوشش گیاهی در منطقه مورد مطالعه، با استفاده از روش فایو- پنمن- مانتیث در نرم افزار CropWat براورد شد. درنهایت، رابطه میان NDVI برگرفته از تصاویر ماهواره ای و میزان تبخیر و تعرق تخمین زده شده به روش فایو 56 بررسی شد. نتایج، حاکی از همبستگی قوی مثبت میان تبخیر و تعرق پوشش گیاهی اراضی کشاورزی ناهمگن و NDVI بوده است. در واقع، با برقراری رابطه ریاضی میان این دو متغیر می توان میزان تبخیر و تعرق واقعی پوشش گیاهی را بدون نیاز به اندازه گیری های زمینی به دست آورد، همچنین مشخص شد که NDVI برگرفته از سنجش از دور می تواند شاخص کارامدی برای بررسی وضعیت پوشش گیاهی و تخمین نیاز آبی گیاهان اراضی کشاورزی حاشیه بیابان باشد.