بررسی تطبیقی چالش های پیش روی کاربست نظریه تفکیک قوا در نظام حقوقی اتحادیه اروپا و ج.ا.ایران

این مقاله به بررسی مسئله تفکیک قوا در دو ساختار اتحادیه اروپا و ایران پس از انقلاب اسلامی می پردازد و ضمن تحلیل چالش های پیش روی کاربست این نظریه، به مقایسه این امر، در دو ساختار مذکور می پردازد. پرسش اصلی تحقیق آن است که کاربست نظریه تفکیک قوا در اتحادیه اروپا و ایران با چه چالش هایی روبروست؟ فرضیه پژوهش این است که بواسطه شکل گیری اتحادیه اروپا در بستر تفکر غربی، کاربست تفکیک قوا با دشواری های اجرایی کمتری روبروست اما در ج.ا.ایران، به سبب اجرای یک نظریه غربی در نظام اسلامی که مبتنی بر اندیشه ولایت فقیه است، با دشواری های نظری روبروست. این مقاله با رویکرد تحلیلی، تطبیقی و توصیفی به مقایسه اجرای این نظریه در این دو حوزه می پردازد. نتایج تحقیق نشان می دهد که اتحادیه اروپا به جز حوزه دیوان دادگستری که تفکیک قوا در آن با چالش هایی روبروست، در مابقی قوا یعنی قوه مجریه و قانونگذاری، نظریه تفکیک قوا به درستی پیگیری و اجرا می شود. اما در ایران چالش های مربوط به پیاده سازی اندیشه تفکیک قوا در قوانین موضوعه، از نوع نظری است و به تضاد میان اندیشه تفکیک قوا و اصل ولایت فقیه ارتباط می یابد.