بررسی و اولویت بندی داروهای مفرده موثر در ترک اعتیاد به تریاک در منابع منتخب طب سنتی ایرانی

طب سنتی ایران، مجموعه ای از علوم نظری و عملی است که در تشخیص طبی، پیشگیری و درمان بیماری های جسمی، ذهنی یا ناهنجاری های اجتماعی به کار می رود. طب سنتی ایران راه حل بعضی از بیماری هایی که طب نوین در برخورد با آنها ناتوان بوده را دارد. کشف داروی جدید، همواره فرآیندی پرهزینه و زمان بر بوده است، لذا استفاده از تجارب طب سنتی ایرانی، احتمال کشف داروهای جدید را افزایش می دهد. مسئله وابستگی به اپیوییدها و سوء مصرف آن ها، یکی از مهم ترین مشکلات سیستم های بهداشتی و درمانی دنیا تلقی می شود. در ایران نیز شایع‏ترین مورد سوء مصرف و وابستگی، مربوط به تریاک و مشتقات آن است. باتوجه به عدم دسترسی به درمان موثر وکم عارضه برای درمان اعتیاد به تریاک، می توان از روش های مختلف طب سنتی جهت ترک اعتیاد بهره گرفت. در این راستا مفردات دارویی بسیاری در کتب طب سنتی ایرانی برای درمان اعتیاد به تریاک وجود دارند که در این مقاله به آنها اشاره شده است.

مواد و روش ها:

تحقیق حاضر، یک مطالعه کتابخانه‏ا ی بر اساس بررسی متون طب سنتی ایرانی است. در این مطالعه مفردات دارویی موثر در درمان اعتیاد، در شش کتاب مرجع و معتبر طب سنتی (رساله افیونیه، مخزن الادویه، قرابادین کبیر، رساله بیخ چینی، خلاصه التجارب، تحفه المومنین) بررسی شده است. مراحل انجام تحقیق شامل: یافتن کلیدواژه ها، جستجو در منابع، تهیه لیست واحد، یافتن مترادفات، جمع بندی، نمره دهی، اولویت بندی بوده و 29 مفرده دارویی (تک دارو) در درمان اعتیاد یافت شد. بر اساس توصیف هر مفرده و تایید و تکرار آن در کتاب های مرجع 5 مفرده بالاترین امتیاز را کسب کردند.

یافته ها:

29 مفرده از منشا متفاوت طبیعی گیاهی و حیوانی هستند. بر اساس نمرات به دست آمده در جدول مفردات به ترتیب بیخ چینی، جدوار، جندبیدستر، بزرالبنج و حلتیت بالاترین امتیاز را کسب کردند.

نتیجه گیری:

لیست مفردات دارویی حاصل شده در این مطالعه می‏تواند مبنای انجام مطالعات پایه و بالینی برای طراحی و ساخت داروهای جدید موثر در ترک اعتیاد به تریاک قرار گیرد.