کاربرد شاخص ها در ارزیابی کیفیت و برآورد خطر بوم شناختی بالقوه فلزات در رسوبات سطحی رودخانه بهشت آباد

فلزات سنگین از جمله آلاینده هایی محسوب می شوند که از طریق منابع متعدد انسان ساخت یا طبیعی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم وارد پیکره های آبی می شوند. رودخانه بهشت آباد یکی از منابع آبی مهم در استان چهارمحال و بختیاری می باشد. تحقیق حاضر به منظور ارزیابی میزان فلزات سنگین (آرسنیک، کادمیوم، کروم، مس، سرب و روی) در رسوب رودخانه بهشت آباد چهارمحال و بختیاری طراحی شده است. نمونه های رسوب در دو دوره به صورت سالانه از 6 سانتی متر بالایی بستر جمع آوری شد. نمونه های رسوب، درون جعبه های یونولیتی حاوی یخ در دمای 4 درجه سانتی گراد به آزمایشگاه منتقل شدند. غلظت کل عناصر آرسنیک، کادمیوم، کروم، مس، سرب و روی پس از عصاره گیری با دستگاه ICP-MASS تعیین شد. توصیف آماری نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. غلظت متوسط آرسنیک، کادمیوم، کروم، مس، سرب و روی به ترتیب: 34/1، 18/0، 96/25، 51/11، 7/9 و 57/29 میلی گرم بر کیلوگرم بود که کمتر از حد سمیت می باشد. با توجه به نتایج شاخص خطر بالقوه بوم شناختی، فاکتور آلودگی، شاخص زمین شیمیایی و فاکتور غنی شدگی، بر اساس غلظت زمینه، آلودگی قابل توجه و شدید از فلزات سنگین در رسوبات رودخانه مشاهده نشد. غلظت مس در برخی از ایستگاه های مطالعاتی اثر زیستی نامطلوب بر موجودات آبزی دارد. به طور کلی منشا فلزات سنگین در رسوبات رودخانه بهشت آباد با توجه به نتایج حاصل، منشا طبیعی بوده و برای پیشگیری از ایجاد آلودگی باید از ورود آلاینده های بر اثر پسآب کشاورزی و پرورش ماهی و فاضلاب های خانگی به رودخانه پیشگیری کرد. واژگان کلیدی: