مقایسه کمی شاخص های تنوع زیستی و متغیرهای محیطی موثر بر آن در جنگلهای راش و ممرز (مطالعه موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)

پیام:
نوع مقاله:
مطالعه موردی (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
سابقه و هدف

از گونه های مهم جنگل های هیرکانی راش و گونه همراه آن یعنی ممرز می باشد. با توجه به اهمیت اقتصادی و اکولوژیک این گونه ها، ضروری است به منظور مدیریت و حفاظت صحیح از این جنگلها اطلاعات کافی در رابطه با ساختار و سطح تنوع درختی تیپ راش و ممرز و گونه های همراه آنها جمع آوری و در اختیار مدیران جنگل قرار گیرد که در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین در این مطالعه، برای نخستین بار در منطقه مورد بررسی، تحلیل همبستگی و تحلیل رگرسیون بین شاخصهای تنوع زیستی و متغیرهای مستقل محیطی انجام شد که از گامهای اساسی در برنامه ریزی و مدیریت جنگل است.

مواد و روش ها

به این منظور شاخص های تنوع زیستی (شاخص شانون وینر و سیمپسون) در رویشگاه راش و ممرز و در سطح قطعات نمونه ثابت ده آری به صورت جداگانه اندازه گیری و مقایسه شد. همچنین، همبستگی و تحلیل رگرسیون این شاخص ها با 16 فاکتور اکوفیزیوگرافیکی که نماینده شرایط زیست محیطی منطقه می باشند شامل نوردهی فصلی، میانگین درجه حرارت هوا، ارتفاع بالا از نزدیکترین نقطه زهکشی شده، شاخس خیسی توپوگرافی، رطوبت نسبی، سرعت باد و سطوح انعکاسی و تشعشی به دست آمد که در بین آنها تنها چهار فاکتور دارای همبستگی معنی دار با شاخص های تنوع زیستی بود که شامل دمای هوای نزدیک سطح زمین، شاخس خیسی توپوگرافی، سرعت باد و مجموع انرژی تابشی خورشیدی در هر رویشگاه می باشد. همچنین آزمون t جهت بررسی معنی داری اختلاف شاخصهای تنوع زیستی بین دو رویشگاه انجام شد.

یافته ها

نتایج نشان داد در رویشگاه ممرز هر دو شاخص تنوع زیستی بالاتر از رویشگاه راش بوده است. با بررسی ضریب همبستگی متغیرهای محیطی ذکر شده با شاخص تنوع شانون در هر رویشگاه مشخص شد که ضرایب همبستگی متغیرها با شاخص تنوع در رویشگاه ممرز بالاتر از راش بود، به جز ضریب همبستگی مربوط به متغیر مجموع انرژی تابشی که در رویشگاه راش بالاتر و دارای شیب منفی بود که نشان دهنده سرشت سایه دوستی گونه راش در مقایسه با ممرز می باشد. همچنین نتیجه آزمون t تست نشان داد که در مورد شاخص تنوع شانون بین دو رویشگاه اختلاف معنی داری وجود دارد.

نتیجه گیری:

به طور کلی، شاخص های تنوع زیستی دارای توانایی زیادی در تشریح وضعیت جنگل داشته و از مزایای این شاخص ها صحت بالا، ارزان بودن و انعطاف پذیری دانست. نتایج این پژوهش نشان دهنده بالاتر بودن شاخصهای تنوع زیستی در رویشگاه ممرز نسبت به راش بود که می تواند به دلایل مختلفی باشد. در حقیقت، تعیین شاخصهای تنوع زیستی در جوامع جنگلی در گام اول و سپس، بررسی و تعیین عوامل محیطی اثرگذار بر تنوع زیستی گونه های درختی، همچنین مقایسه جوامع و رویشگاه های جنگلی مهم، از منظر این عوامل، به منظور اعمال مدیریت مناسب جنگل، مهم و ضروری می-باشد.

زبان:
فارسی
صفحات:
47 تا 64
لینک کوتاه:
magiran.com/p2112304 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!