بررسی هم‎زمانی وجوه معنایی «رب» در قرآن با رویکرد باهم آیی واژگانی

...همایندهای واژگانی در تعیین معانی دقیق آن دسته از واژه‌های قرآنی نیز که برداشت‌ها و ترجمه‌های متفاوتی از آن ارایه می‌شود، نقش اساسی ایفا می‌کند؛ از جمله واژه «رب» که در مورد معناشناختی ریشه‌ای، تاریخی، کاربرد و نیز در مورد معانی و دلالت‌های آن در مواردی اتفاق‌آراء نبوده یا در تعیین این دلالت‌ها به‌ویژه در قرآن کریم و ترجمه آن، تنها به برخی از جنبه‌های کاربردی این واژه در همان ابتدای پیدایش استناد می‌شود. در ترجمه‌های مکارم شیرازی، فولادوند و صفوی گاهی واژه «رب» به عنوان معادل کلماتی مانند: صاحب، آقا، پروردگار، پادشاه و غیره به کار رفته است که این امر سبب شده دلالت و ترجمه آن نیز در برخی آیات به غیر خدا اطلاق شود. پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی بر آن است تا با توجه به اصل باهم‌آیی واژگان، دلالت‌های واژه «رب» را برهه زمانی نزول قرآن، متن و ترجمه آن بررسی کند. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد صورت اسمی واژه «رب» در همه سوره‌ها به‌جز آیات 41، 42 و 50 سوره یوسف درباره خداوند متعال استعمال شده است. لذا اطلاق آن به غیر خدا در ترجمه آیاتی مانند آیه 23 سوره یوسف صحیح نیست. اما...