بررسی کاربردهای شورابه های دشت سگزی در کنترل فرسایش بادی

دشت سگزی از مناطق بیابانی کشور است که به دلیل هموار بودن و وجود خاک های حساس به فرسایش ، استعداد فراوانی برای فرسایش بادی دارد. هدف این پژوهش، بررسی امکان استفاده از شورابه های دشت سگزی و تاثیر آن بر خصوصیات مقاومتی خاک، تشکیل سله های سطحی و پایداری آن در برابر فرسایش بادی می باشد. برای انجام این پژوهش، پنج نمونه خاک با بافت های متفاوت از سطح خاک جمع آوری و همراه با شورابه برداشت شده از زهکش های منطقه به آزمایشگاه منتقل و پس از تعیین برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی نمونه ها، به منظور بررسی امکان استفاده از شورابه در کنترل فرسایش بادی، برای ایجاد بادهایی با سرعت و زمان مشخص از دستگاه تونل باد استفاده شد. نمونه بافت خاک، با پاشش نسبت های متفاوت (شورابه به آب) بر سطح آن ها مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا، پارامترهایی مانند شوری، سرعت آستانه فرسایش تیمارها پس از خشک شدن، ضخامت، مقاومت و تراکم سله های تشکیل شده اندازه گیری و میزان خاکدانه ای شدن سله ها مشخص شد. نتایج نشان می دهد که با افزایش شوری محلول ها، تراکم و ضخامت سله تشکیل شده، سرعت آستانه فرسایش در مدل انجام شده، افزایش می یابد. تجزیه واریانس داده ها، برای بررسی تاثیر بافت، شوری شورابه، ضخامت سله و سرعت آستانه بر کنترل فرسایش بادی، اختلاف معنی دار در سطح یک درصد را نشان داد. نمونه C با بیشترین درصد ریزدانه و مجموع یون های کلسیم و منیزیم برای هماوری ذرات، دارای سرعت آستانه 11 متر بر ثانیه و نمونه E با کمترین درصد ریزدانه و مجموع یون های کلسیم و منیزیم دارای سرعت آستانه 6.23 متر بر ثانیه بود. سرعت آستانه فرسایش بادی نمونه های D ،A و B نیز به ترتیب با کاهش میزان ذرات ریزدانه کاهش یافت. وجود مقدار زیاد سدیم از نظر علمی و کاربردی محدودیت هایی در امکان استفاده از شورابه به عنوان مالچ ایجاد می کند، ولی نتایج نشان می دهد که کاربرد شورابه برای افزایش تراکم جاده های خاکی می تواند نتیجه بخش باشد.